Ποδόσφαιρο και Φιλοσοφία Μέρος Γ’

by
Étienne de La Boétie

^{Περί Οπαδισμού, Ηθικής, και Αλήθειας}

^{Σε μια πρόσφατη και λείαν ανδιαφέρουσα συζήτηση μεταξύ μελών του φόρουμ προέκυψε μια διαφωνία με αφορμή την οποία θα αποπειραθώ να ολοκληρώσω με το τελευταίο της μέρος μία σειρά σκέψεων για το ποδόσφαιρο και τη φιλοσοφία που άρχισε το καλοκαίρι. Στην συζήτηση αυτή τέθηκε το αρκετά γνωστό θέμα της ομάδας ως “ιδεολογίας”—με άλλα λόγια (και σε αντίστιξη με την Μαρξική αναγωγή της ιδεολογίας σε “ψευδή συνείδηση” ή ασυνείδητη αναπαραγωγή της φαντασιακής σχέσης μας με την πραγματικότητα) της ομάδας ως συμβόλου κάποιου συγκεκριμένου πυρήνα ενσυνείδητων αξιών. Η διαφωνία αφορούσε το αν μπορεί να νοηθεί η σχέση μας με την ομάδα μας ως ενσυνείδητη σχέση με ένα σύστημα αξιών ή αν, αντίθετα, αν αυτή η σχέση αναπτύσσεται ασυνείδητα, μέσω εντυπωμένων αναμνήσεων και συσχετισμών και άρα στερείται ηθικής αξίας ή σημασίας.}

^{Η θέση μου εδώ θα είναι να διαφωνήσω ταυτόχρονα και με τις δύο αυτές απόψεις. Θα συμφωνούσα ότι για ορισμένους η εκλογίκευσή μιας συχνά μακροχρόνιας και ιδιαίτερα σταθερής σχέσης με μια ομάδα είναι φυσικό να περνά μέσα από την αποδοχή της ιδέας ότι η σχέση αυτή εκπροσωπεί συγκεκριμένες ατομικές ή συλλογικές αξίες. Εδώ βέβαια προκύπτει η εξόχως λογική αντίρρηση ότι η οπαδική σχέση δεν μπορεί να έχει προκαθορισμένο ηθικό περιεχόμενο, εφόσον, χωρίς αμφιβολία, υπάρχουν άνθρωποι που δεν είναι οπαδοί, ή δεν είναι οπαδοί της δικής μας ομάδας και όμως τους εγκρίνουμε ηθικά και άλλοι, που είναι οπαδοί της δικής μας ομάδας, τους οποίους απορρίπτουμε. Αντιπροτείνεται επομένως να αποδεχτούμε τον μη λογικό, καθαρά συναισθηματικό και ασυνείδητο χαρακτήρα της οπαδικής σκέψης ως δεδομένο, χωρίς να επιχειρούμε να αποδώσουμε στον οπαδισμό κάποιο προκαθορισμένο ηθικό περιεχόμενο.}

^{Και αυτή η δεύτερη άποψη όμως (ας την χαρακτηρίσω “αισθητική” σε αντίθεση με την “ηθικολογική” που συνόψισα πιο πριν) έχει μία σημαντική αδυναμία: συγχέει την απουσία προκαθορισμένου ηθικού περιεχομένου στην οπαδική στάση με την απουσία της ηθικής διάστασης αυτής καθεαυτής. Η πρότασή μου εδώ θα είναι, αντίθετα, ότι ο οπαδισμός έχει ηθικές διαστάσεις, και αυτό όχι παρά το γεγονός αλλά αντίθετα ακριβώς εξαιτίας του γεγονότος ότι δεν έχει προκαθορισμένο ηθικό περιεχόμενο. Ο βασικός λόγος για τον οποίο συμβαίνει αυτό αρχίζει να γίνεται εμφανής από την βασικότερη όλων των συλλογικών ιδεολογιών, τη θρησκεία. Υπάρχει σαφώς μεγάλο ποσοστό αλήθειας στην οπαδική στην έκφραση ότι “η ομάδα είναι θρησκεία.” Αυτή η φράση θα πρέπει να ερμηνευτεί με φιλοσοφική ακρίβεια. Και αυτό διότι το ότι η ομάδα είναι θρησκεία σημαίνει όχι απλώς ότι είναι ιερή, αλλά ότι όπως όλα τα πράγματα που είναι ιερά, δεν έχει προκαθορισμένο ηθικό περιεχόμενο. Ο ανθρωπολόγος Κλωντ Λεβι Στρως έδειξε πειστικά ότι κάτι τέτοιo ισχύει με το “μάνα” των Εβραικών κειμένων, που ουσιαστικά είναι ένα “κενό σημείο” στο οποίο η κοινότητα επενδύει μια σειρά αντιφατικών νοημάτων. Με άλλους, πιο λαϊκούς όρους, ο Χριστιανισμός ή ο Μουσουλμανισμός του ενός μπορεί κάλλιστα να είναι ριζικά αντίθετος ηθικά από τον Χριστιανισμό ή τον Μουσουλμανισμό του άλλου, και ποτέ καμμία θρησκεία δεν απετέλεσε από μόνη της αξιόπιστη βάση κρίσης της ηθικής της κοινωνίας που την εξέθρεψε ή την συντηρεί.}

^{Αν ο οπαδισμός, όπως και η θρησκεία, δεν έχει κανένα προκαθορισμένο ηθικό περιεχόμενο τότε με ποια λογική μιλάμε για σχέση οπαδισμού και ηθικής; Η απάντηση θα είναι απλή: η ηθική διάσταση δεν έγκειται στο περιεχόμενο του οπαδισμού (ή της θρησκείας), αλλά στη μορφή του. Ποια είναι αυτή η μορφή; Μα φυσικά η συλλογικότητα. Αυτήν ακριβώς την διάσταση αγνοεί η κατά τα φαινόμενα απόλυτα λογική απόρριψη κάθε “ηθικο-κεντρικής” προσέγγισης στον οπαδισμό. Η συλλογικότητα αυτή καθεαυτή βέβαια δεν έχει ηθικό περιεχόμενο: υπάρχουν συλλογικότητες με θετικό ηθικό πρόσημο (δημοκρατία, κοινότητες αλληλοβοήθειας και αλληλεγγύης) και συλλογικότητες με αρνητικό ηθικό πρόσημο (οχλοκρατία, φασιστική ομοιομορφία). Ως μορφή όμως, κάθε συλλογικότητα περιέχει την υπόσχεση της εκ-στατικής κοινότητας, και μέσα σε αυτή, της άρσης της ακραιφνώς εργαλειακής και άρα ανήθικης μορφής των σχέσεων σε κοινωνίες ανταγωνιστικού ατομικισμού. Αν σαν επαγγελματίας είμαι αναγκασμένος να κρίνω προοπτικές συνεργασίας με αυστηρά κριτήρια αποτελεσματικότητας ή κέρδους, σαν οπαδός αναστέλλω αυτή ακριβώς την τάση—διεκδικώ με άλλα λόγια την έκθεση σε μια σχέση που να είναι πάνω από όλα απροϋπόθετη. Ο οπαδός δεν εισάγει λογικές προϋποθέσεις σε ότι αφορά την αγάπη του για μια ομάδα. Αν το κάνει, δεν είναι οπαδός. Ως εκ τούτου, αποδέχεται, ανάμεσα σε άλλα, όχι απλώς την πραγματικότητα του πόνου, της ήττας, της θλίψης και της απογοήτευσης, αλλά και την ουσιώδη σημασία τους για την αλήθεια της ύπαρξής του εν γένει. Στην πορεία ανακαλύπτει ότι η άρση της εργαλειακής, δηλαδή κατά τον Καντ εξ’ ορισμού ανήθικης, στάσης απέναντι σε κάτι, δύναται να τον συνδέσει με άλλους που επίσης επιθυμούν να σχετιστούν με κάτι ηθικά και όχι εργαλειακά: Ο οπαδός είναι εξ ορισμού ζώον κοινωνικό. Η αρχαιότερη προσωπική ανάμνηση οπαδικής ευτυχίας δεν είναι παρά μια καμουφλαρισμένη εκδοχή της εκστατικής ευτυχίας της άρσης του ‘εγώ’ από το πλήθος (multitude) την οποία σαν “ενήλικοι” έχουμε διδαχθεί να αντιμετωπίζουμε με αρκούντως “ενήλικο” (δηλαδή συναισθηματικά στραπατσαρισμένο) σκεπτικισμό. Αυτή την άρση ψάχνει ο οπαδός στο γήπεδο, συχνά, βέβαια, έχοντας δείξει έλλειψη σεβασμού στην μοναδικότητά της και επιχειρώντας να την αναπαράγει μηχανικά (με την χρήση ναρκωτικών ή αλκοόλ, με την συνειδητή προσπάθεια να απωλέσει συνειδητό έλεγχο στον εαυτό του).}

^{Η αλήθεια την οποία παράγει ο οπαδισμός λοιπόν δεν είναι άλλη από την άρθρωση της καταπιεσμένης και στους καιρούς μας όλο και πιο αλύτρωτης επιθυμίας για συλλογικότητα. Η αλήθεια αυτή δεν έχει μεταφυσικό χαρακτήρα: κάθε συλλογικότητα μπορεί να ξεπέσει σε απλό δογματισμό, μισαλλοδοξία, απλό αναθεματισμό του διαφορετικού—(“εμείς είμαστε οι πραγματικοί Χριστιανοί, μουσουλμάνοι, Ολυμπιακοί κλπ, οι άλλοι είναι προδότες, παρακμιακοί, άπιστοι” ή “πας μη Χριστιανός, μουσουλμάνος, Ολυμπιακός κλπ, βάρβαρος).” Η αλήθεια αυτή έχει αντίθετα τον χαρακτήρα μιας ευάλωττης υλικής διαδικασίας, είναι κάτι που δημιουργείται έμπρακτα στην ανάπτυξη της συλλογικότητας εφόσον αυτή παραμένει ενεργή, ανοιχτή δηλαδή στην ετερογένειά της,στον δυναμισμό που την καταδικάζει να αλλάζει συνεχώς ισορροπίες, τον εν τέλει αναγκαστικά ασταθή και παροδικό χαρακτήρα της.}

^{Συχνά ακούμε να λέγεται από κάποιους ότι δεν είναι οπαδοί αλλά φίλαθλοι. Ουδέν ψευδέσθερον. Η σχέση με οποιοδήποτε άθλημα αρχίζει αναγκαστικά από τη θέση του οπαδού και αν φτάσει σε αυτή του φιλάθλου είναι γιατί έχει ήδη απογοητευτεί από την οπαδική δυναμική. Κανείς “φίλαθλος” δεν αγάπησε π.χ το ποδόσφαιρο από την αδιάφορα οικουμενική θέση του θεατή με “γενικό” ενδιαφέρον για όλα και τίποτε. Το αγάπησε πρώτα ως οπαδός και από τη θέση του οπαδού. Ο οπαδισμός με άλλα λόγια είναι ένα παράδειγμα του μοναδικού, του απόλυτα συγκεκριμένου, πυρήνα της ίδιας της επαφής με το οικουμενικό. Χωρίς εμπειρία μοναδικότητας (αγαπώ αυτή την ομάδα που βλέπω να παίζει ποδόσφαιρο, αυτή την συγκεκριμένη ενσάρκωση του ποδοσφαίρου), καμμία δυνατότητα ανακάλυψης της οικουμενικότητας (αγαπώ το ποδόσφαιρο γενικότερα και έτσι μπορώ να εκτιμήσω το καλό ποδόσφαιρο πέρα από τις δικές μου οπαδικές προτιμήσεις). Που σημαίνει φυσικά ότι σε ό,τι αφορά τη διαμόρφωση σχέσεων με το σύγχρονο αθλητικό θέαμα η “έκκεντρη”, “μη ουδέτερη” και “μη αντικειμενική” θέση είναι κάθε άλλο παρά παρέκκλιση από κάποια ορθή ουδετερότητα. Θα ήταν σαφώς ακριβέστερο να δούμε στον οπαδισμό την δυνατότητα μιας σχέσης με την αλήθεια ταυτόχρονα απόλυτης (δεν μπορεί να είναι κάποιος οπαδός υπό προϋποθέσεις, εν μέρει οπαδός, οπαδός δύο ανταγωνιστικών μεταξύ τους ομάδων, κλπ) και δι-υποκειμενικής, μιας σχέσης με το οικουμενικό που δεν μπορεί παρά να αρθρωθεί μέσα από το συγκεκριμένο. Υπάρχει χώρος, με λίγα λόγια, για μια φιλοσοφική υπεράσπιση του οπαδισμού ως κάτι παραπάνω από μια απλή αποτυχία να φτάσει κανείς στα υποτιθέμενα ύψη του φιλελεύθερου σχετικισμού ως μοναδικής ώριμης (δηλαδή αρκούντως συμβιβασμένης με τον ακραιφνή ατομικισμό) στάσης ζωής.}

^ΤΕΛΟΣ

Λεωφόρος.....Λεβερκούζεν....Βρέμη!

by sotosg7

Κάποιοι θα αναρωτιέστε πως μπορούν να συνδέονται ένα γήπεδο,μια γερμανική ομάδα και μια γερμανική πόλη.Είμαι σίγουρος πως κάποιοι έχουν βρει το κοινό στοιχείο και αυτό είναι που θέλω να τονίσω.Οσοι ακόμα απορούν,μην τρομάζετε...ούτε η Λεβερκούζεν θα μετακομίσει για τους αγώνες της στη Βρέμη,ούτε και το Βεζερστάντιον θα μετονομαστεί σε Λεωφόρο.Ο «τάφος του Ινδού» θα παραμείνει στη θέση του και θα περιμένει μέχρι τον επόμενο θρίαμβο της κόκκινης ομάδας εντός αυτού.Η Λεβερκούζεν θα συνεχίσει να έχει το προνόμιο της ομάδας που μάζεψε 6 φορές την μπάλα από τα δίχτυα της σε αγώνα με τον Ολυμπιακό και η Βρέμη θα μείνει για πάντα στην Ιστορία και μάλιστα με χρυσά γράμματα.

Θα μείνει στην ιστορία γιατί εκεί ήρθε το πρώτο διπλό για την ομάδα του Ολυμπιακού στο Τσάμπιονς Λιγκ.Το πολυπόθητο διπλό που αναζητούσαμε εδώ και 11 χρόνια,είναι πλέον γεγονός.Μπορεί τα τελευταία χρόνια να το πλησιάσαμε αρκετά,αλλά η παράδοση για να σπάσει ήθελε στον πάγκο του Ολυμπιακού τον Τάκη Λεμονή.Τον άνθρωπο που είχε φτάσει πιο κοντά από όλους τους προκατόχους του σε αυτή την επιτυχία.Μπορεί για δευτερόλεπτα να έχασε τη νίκη στο Ριαθόρ,όμως η θεά τύχη κάτι του χρώσταγε και θέλησε να του το ανταποδώσει με την πρώτη ευκαιρία.Μπορεί σε κάποιους να φαίνομαι γραφικός,αλλά κοιτάω τι γράφει η ιστορία.Και η ιστορία γράφει τον Λεμονή ως προπονητή του Ολυμπιακού στις μεγαλύτερες επιτυχίες της ομάδας στην σύγχρονη ιστορία της.Εγώ είμαι αυτός που είχα πει πως ο Λεμονής δεν είναι προπονηταράς,αλλά δεν είναι και ξοφλημένος.Αυτό δεν αλλάζει και πως να αλλάξει όταν μιλούν οι αριθμοί.1-4 παρέλαση στη Λεωφόρο,6-2 την Λεβερκούζεν στη Ριζούπολη και τέλος ο θρίαμβος 1-3 στη Βρέμη.Δε μπορεί λοιπόν να είναι τυχαίο πως και στα τρια παιχνίδια καθόταν στον πάγκο της ομάδας.

Η κατάρα που κουβαλούσε η ομάδα για τόσα χρόνια δεν υπάρχει πια.Η κατάρα έσπασε.Εσπασε!!!Και μόνο γι αυτό το λόγο ο Λεμονής δικαιούται να τον αφήσουμε στην ησυχία του να δουλέψει και στο τέλος της χρονιάς να τον κρίνουμε.Εδώ πήρε πίστωση χρόνου ο «ψαράς» απ τη Νορβηγία,δεν αξίζει να δώσουμε μια χρονιά τυφλής εμπιστοσύνης στον άνθρωπο που έφερε το πολυπόθητο διπλό;Aφού δεν αφήσαμε να δουλέψει τον προπονητή που έκανε τις καλύτερες πορείες του Ολυμπιακού στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια,ας αφήσουμε τον προπονητή με τις μεγαλύτερες νίκες.

Ας κλείσει ο πρόεδρος τα αυτιά του στα διάφορα σχόλια και να συνεχίσει να του δείχνει εμπιστοσύνη.Και φυσικά να του παρέχει όλα όσα του χρειάζονται για να φέρει εις πέρας το έργο του.Μπορεί η κληρωτίδα να μας γύρισε την πλάτη,όμως φέτος ο πρόεδρος δεν είχε αφήσει την ομάδα στο έλεος του Θεού.Σας είπα πως οι παίχτες που ήρθαν δεν έχουν το τεράστιο όνομα,αλλά έχουν ποιότητα που έλειπε από την ομάδα.Ελπίζω όλοι πλέον να έχετε καταλάβει πως ο Κοβάσεβιτς δεν είναι Ντάνι κι ότι ο Γκαλέτι σύντομα θα ξαναφορέσει τη φανέλα της Αργεντινής.Δε θα συνεχίσω τη σύγκριση παιχτών,αλλά ο πρόεδρος πρέπει να συνεχίσει την ενίσχυση της ομάδας για να μην ξανακάνουμε 11 χρόνια να δούμε το διπλό στο Τσάμπιονς Λιγκ.

Και για τους γκρινιάρηδες στο Μπάσκετ σας λέω πως οι Αγγελόπουλοι δε θα αρκεστούν μόνο στην επιστροφή του Ολυμπιακού στην κορυφή.Κάντε υπομονή και θα τρέχετε πρώτοι από όλους στο Ελ.Βενιζέλος...!!!

Είναι ομάδα του λαού,Θεός σε ορισμένους,θρησκεία σε φανατικούς,εχθρός σε οργισμένους!!!

Η τέχνη και το ποδόσφαιρο

άρθρο από Loukretia

Υπάρχουν άραγε κοινά σημεία ανάμεσα στην Τέχνη και το ποδόσφαιρο? Μπορεί ο ποδοσφαιριστής να αναχθεί σε έναν καλλιτέχνη? Μπορεί ένας προπονητής να θεωρηθεί σαν ένα είδος «δασκάλου» και «πνευματικού οδηγητή» για έναν ποδοσφαιριστή? Αν το γκολ του Μαραντόνα είναι πρωτότυπο έργο τέχνης, τότε μπορούμε να πούμε ότι το γκολ του Μέσσι είναι ο επίγονός του?

Η τέχνη αποτελεί μια από τις εκφάνσεις του ιδεατού, αλλά συγχρόνως μοιάζει με ένα φυσικό φαινόμενο. Δεν καταγράφει την ιστορία, ούτε την ακολουθεί. Η τέχνη είναι το ξεχείλισμα της έκφρασης και η τελική αποθέωση της πληρότητας. Η τέχνη είναι ανά τις εποχές και τις κοινωνίες άλλοτε ήρεμη και λιτή σαν το αεράκι που προκαλεί το θρόισμα των φύλλων και άλλοτε βίαια και πληθωρική σαν τον άνεμο που ξεριζώνει δέντρα. Αν το ποδόσφαιρο είναι τέχνη, τότε έχει τις δικές του τεχνοτροπίες και αισθητικές αρχές, όπως εκείνες αποκρυσταλλώνονται από χώρα σε χώρα και από εποχή σε εποχή. Για παράδειγμα το ρεύμα του ιταλικού νεορεαλισμού στις δεκαετίες του 1950 και 1960 δεν αντικατοπτρίζεται στο κατενάτσιο, που εισήγαγε η Ίντερ την ίδια περίπου εποχή?

Όταν η τέχνη γεννά τέχνη, τότε είναι σίγουρα τέχνη: ο Μαραντόνα έγινε τραγούδι τόσο για τους οπαδούς της Νάπολι (MamahovistoMaradonna) όσο και για τους ManuChao (SantaMaradonna). Όπως περίπου η ποίηση του Ελύτη, του Σεφέρη και του Γκάτσου γίνονται τραγούδια του Μίκη και του Μάνου.Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι το ποδόσφαιρο είναι η τέχνη να καταλαβαίνει κάποιος την αλλαγή συνθηκών και να προσαρμόζει ανάλογα με το παιχνίδι του. Θα προσέθετα ότι το ποδόσφαιρο είναι η τέχνη να χρησιμοποιεί κανείς τα εκφραστικά του μέσα ανάλογα με τη συγκυρία, αλλά και κατ’ επέκταση και με το είδος του μέσου. Δεν μπορεί κάποιος προπονητής, για παράδειγμα, να χρησιμοποιήσει πλέον εύκολα ένα αργό δεκάρι, όταν το σύγχρονο ποδόσφαιρο στηρίζεται περισσότερο στην ταχύτητα, την αστραπιαία εναλλαγή φάσεων και την γρήγορη εκμετάλλευση του κενού χώρου. Το ποδόσφαιρο της Εθνικής Βραζιλίας στην δεκαετία του 1970, το οποίο σήμερα θεωρείται εξαιρετικά αργό, αν και φαντεζί και περίτεχνο, έμοιαζε πολύ με την ψυχεδελική μόδα των παιδιών των λουλουδιών, που υμνούσε τη χαρά της ζωής και την απόλυτη ελευθερία. Στην εποχή των συστημάτων της αποθέωσης των αυτοματισμών και του rotation αποτελεί όμορφη ανάμνηση, αλλά δεν είναι αποδεκτό στο σύγχρονο πνεύμα της αποτελεσματικότητας και των ποδοσφαιρικών σκοπιμοτήτων.

Το ποδόσφαιρο το κατανοούν «απολύτως» τόσοι λίγοι ειδήμονες όσοι και την τέχνη της ποίησης, ενώ οι κοινοί ποδοσφαιρόφιλοι που το κατανοούν «σχετικώς» είναι τόσοι πολλοί όσοι και οι αναγνώστες της ποίησης αντιστοίχως. Και όπως είναι αρκούντως περισσότεροι όσοι έχουν παίξει ποδόσφαιρο από όσους γνωρίζουν την τέχνη και την τεχνική του, έτσι οι περισσότεροι πλάθουν και εκστομίζουν ποιητικές φράσεις πολύ περισσότερες απ' όσες θα επέτρεπε ο βαθμός που έχουν συνειδητοποιήσει την τέχνη της ποίησης και τους κανόνες που τη διέπουν. Σύμφωνα με τον Πιερ – Πάολο Παζολίνι: «Το ποδόσφαιρο είναι η τελευταία ιερή παράσταση των καιρών μας. Κατά βάθος πρόκειται για ιεροτελεστία, αν και είναι μια απόδραση. Ενώ άλλες ιερές παραστάσεις βρίσκονται σε παρακμή, ακόμα και η θεία λειτουργία, το ποδόσφαιρο είναι η μοναδική που μας έχει απομείνει. Είναι το θέαμα που αντικατέστησε το θέατρο». Αν το θέατρο και το ποδόσφαιρο είναι κοντά, είναι γιατί συμβαίνουν και τα δυο μπροστά στα μάτια μας, και γιατί και τα δυο προϋποθέτουν κάποιο κοινό. Κάποιες φορές είναι το ίδιο κοινό το οποίο αποθεώνει τις χορευτικές κινήσεις του George Best, όταν περνά σαν άνεμος τους αμυντικούς που τον μαρκάρουν, με το κοινό μιας όπερας. Τόσο το ποδόσφαιρο όσο και το θέατρο έχουν «φίλους» και «εχθρούς» ˙ τόσοι αγαπούν τον Ολυμπιακό και τόσοι τον Μαχαιρίτσα, σε τόσους είναι μισητός ο Παναθηναϊκός και σε τόσους αντιπαθής ο Χατζηγιάννης.

Τόσο το ποδόσφαιρο όσο και η τέχνη περικλείουν έναν ωκεανό συναισθημάτων που δεν αποτελούν συνάρτηση του εργαλείου μέτρου – παρατήρησης. Παρακολουθούμε έναν συναρπαστικό ποδοσφαιρικό αγώνα, με το ίδιο ενδιαφέρον που παρακολουθούμε μια εξαιρετική θεατρική παράσταση. Παρακολουθούμε για να ευχαριστηθούν οι αισθήσεις μας αλλά κυρίως παρακολουθούμε ποδόσφαιρο γιατί τέρπεται όλο μας το είναι και γιατί αυτό αποτελεί ένα είδος παραμυθίας από την τραχύτητα της καθημερινής ζωής. Τελικά, όταν όλοι μιλάνε στο όνομα του λαού, μόνο η τέχνη ως τέχνη και δη λαϊκή μπορεί να το κάνει αυθεντικά. Το ποδόσφαιρο τελικά είναι η τελευταία λαϊκή τέχνη και μάλιστα αυθεντική γιατί ο λαός το εισπράττει ως αυθεντική τέχνη και εμείς οι διανοούμενοι μένει να το αποδείξουμε..

Ανταπόκριση απο ένα ΟΝΕΙΡΟ...

από τον τυχερό μας φίλο oikon7

Φύγαμε με πούλμαν από έναν σταθμό έξω από την Κολωνία λίγο μετά από τις 12 το μεσημέρι. Φτάσαμε στις 5 το απόγευμα. Πριν τον αγώνα, τσάρκες στα πέριξ του σταδίου (γηπέδου μάλλον), μπιρίτσες, χαχαχα με τους Γερμανούς (ήρεμα πράγματα, εντελώς ήρεμα και πολύ όμορφα). Οι δικοί μας έφταναν είτε με πούλμαν (οι περισσότεροι) είτε με τρένο ή ΙΧ. Οι περισσότεροι Έλληνες της Γερμανίας - δεν γνωρίζω πόσοι ανέβηκαν από την πατρίδα.

Κατά τις 7 είχαν φτάσει σχεδόν όλοι οι δικοί μας και μας άφησαν να μπούμε στο γήπεδο. Εννοείται οι κερκίδες των γηπεδούχων ήταν σχεδόν άδειες ακόμα. Μας έδωσαν τη θύρα 10 και κομμάτι της διπλανής (9 νομίζω) που τις γεμίσαμε εντελώς. Kάθε θύρα έχει δύο διαζώματα. Η κερκίδα των φιλοξενουμένων βρίσκεται πλάι στο πέταλο.

Το γήπεδο της WERDER δεν είναι κάτι το σπουδαίο, αλλά ξεγελάει το μάτι: με το Στέλιο νομίζαμε ότι παίρνει καμιά 50 χιλ. θεατές, αλλά τελικά από το φωτεινό πίνακα ανακοινώθηκε ότι ο συνολικός αριθμός θεατών που παρακολούθησαν εχθές τον αγώνα ήταν 37.500. Συνυπολογίζοντας το γεγονός ότι λίγες θέσεις ήταν κενές (στα επίσημα, πολύ ακριβά εισιτήρια), δεν νομίζω το WESERSTADION να παίρνει πάνω από 40 χιλ. τελικά. Πάντως οι εξέδρες είναι σκεπαστές: όταν βρέχει μόνο οι δύο μπροστινές σειρές θεατών βρέχονται (στην κερκίδα που βρίσκεται απέναντι από τα επίσημα).

Μέχρι να αρχίσει ο αγώνας, συνθήματα και τραγούδι - όλα προβλεπόμενα, καμία απολύτως διαφορά από το Καραϊσκάκη. Ίσως μάλιστα η κερκίδα εχθές να είχε και περισσότερο παλμό από ότι άλλες φορές, επειδή εδώ την ομάδα την βλέπουμε σπανιότατα...

Πρώτος βγήκε για ζέσταμα ο Νικοπολ ο οποίος και αποθεώθηκε - ανταπέδωσε με χαιρετισμό προς το μέρος μας. Λίγο μετά τις 8, βγήκαν και οι δύο ομάδες για ζέσταμα. Κάθ'όλη τη διάρκεια αυτή, δεν σταματήσαμε ούτε δευτερόλεπτο το τραγούδι και τα συνθήματα.

Να σημειώσω εδώ, ότι όλη τη μέρα είχε συννεφιά, αλλά δεν έβρεχε. Λίγο πριν την έναρξη του αγώνα, συζητούσαμε με τον Στέλιο ότι δεν θα είναι καθόλου καλό για τους δικούς μας να βρέξει... δυστυχώς το γκαντεμιάσαμε. Η βροχή άρχισε σχεδόν με την έναρξη του αγώνα.

Ωραίο σκηνικό στην έναρξη: τα φώτα των κερκίδων χαμηλώνουν σε πολύ μεγάλο βαθμό, προκειμένου να σκοτεινιάσει (όχι εντελώς) ο περίγυρος και να αναδειχθεί περισσότερο ο αγωνιστικός χώρος. Το περίεργο: λίγο πριν ξεκινήσει ο αγώνας, ήρθαν αποκλειστικώς στη δική μας κερκίδα καμιά 20αριά μπάτ.... ε, αστυνομικοί με γκλοπ και παρατάχθηκαν στην πάνω - πάνω σειρά του ανώτερου διαζώματος. Μισοί άνδρες και μισοί γυναίκες. Μερικές μπάτσ... ε, αστυνομικίνες (sic) ήταν και ωραίες γκόμενες και με τον Στέλιο είχαμε πρόβλημα γιατί μια κοιτάζαμε τον αγωνιστικό χώρο μια τι γινόταν πίσω μας...

Πάντως καθόλη τη διάρκεια της παρουσίας μας στη Βρέμη δεν έγινε απολύτως καμία μανούρα και όλα εξελίχθηκαν ομαλά. Η σχετική καζούρα στους Γερμανούς ναι, αλλά μέχρι εκεί.

Ο Ολυμπιακός παρατάχθηκε αμυντικά (όπως άλλωστε έχει αναλυθεί ήδη από πολλούς) στο Α' ημίχρονο. Βασικά, αυτό που είδα εγώ είναι ότι σχημάτισε δύο ιδιότυπες γραμμές άμυνας τοποθετημένες ανάμεσα στο ημικύκλιο της σέντρας και μπροστά από την περιοχή του Νικοπολίδη. ΔΕΝ πιέζαμε πριν οι Γερμανοί περάσουν τη σέντρα (καλώς; κακώς; θέμα προς συζήτηση...)

Αυτό που πιστεύω ότι δεν φαινόταν καθαρά στην τηλεόραση ήταν ο βαθμός στον οποίο το γήπεδο γλιστρούσε: σε πολλές περιπτώσεις, οι παίκτες γλιστρούσαν και έπεφταν κάτω ΕΚΤΟΣ ΦΑΣΕΩΣ - τόσο οι δικοί μας όσο και οι αντίπαλοι. Πιστεύω όμως ότι οι δικοί μας επηρεάστηκαν περισσότερο από τη βροχή. Ξέρω ότι τώρα ακούγομαι σαν τον Λεμονή που κατηγορούσε το χόρτο στο γήπεδο του Άρεως, αλλά νομίζω βλέπατε όλοι πώς έφευγε η μπάλα όταν έβρισκε στο έδαφος, δηλ. τι φάλτσα και τι ταχύτητα έπαιρνε. Το να γίνει κοντρόλ ήταν εξαιρετικά δύσκολο - οι Γερμανοί όμως έχουν συνηθίσει περισσότερο από τους δικούς μας να αγωνίζονται σε τέτοιες συνθήκες.

Τέλος πάντων, θα πω το κουφό τώρα: η αποχώρηση του Ντομί έπαιξε μεγάλο ρόλο για την έκβαση του Α' ημιχρόνου. Όσο έπαιζε, αμυνόμασταν σχετικά καλά από τα αριστερά. Μόλις βγήκε, οι Γερμανοί έστελναν πολύ συχνότερα την μπάλα από κει και προσπαθούσαν πότε με ψηλή και πότε με χαμηλή σέντρα να βρουν τον επιθετικό για κεφαλιά ή για κοντρόλ στο ύψος της περιοχής αντίστοιχα.

Πρέπει να πω ότι το γκολ των Γερμανών ήρθε αρκετά φυσιολογικά: αν και είχε κάποια δόση τύχης, μας πίεζαν πολύ τόσο σε ένταση όσο και σε χρονική διάρκεια. Αν δεν το δεχόμασταν σε αυτή τη φάση, θα γινόταν αργότερα... δυστυχώς. Ο Νικοπολίδης μας έσωσε σε άλλες δύο φάσεις στο Α' ημίχρονο (σε τετ-α-τετ πριν το γκολ και σε προβολή μετά το γκολ). Γενικά η ομάδα δεν πατούσε καθόλου καλά στον αγωνιστικό χώρο. O Λούα Λούα ήταν αποκομμένος μπροστά: με τον Στέλιο συζητούσαμε αν στη θέση του θα έπρεπε καλύτερα να παίξει ο Κοβα, αλλά από την άλλη οι δικοί μας δεν προσπαθούσαν να βρουν τον επιθετικό με ψηλές μπαλιές φοβόμενοι τους δυνατούς κεφαλοσφαιριστές των Γερμανών.

Τελειώνοντας το Α' ημίχρονο, είχαμε δεχθεί ένα γκολ, είχαμε κάνει μόλις μια ευκαιρία και είχαμε για καλύτερο μας παίκτη τον τερματοφύλακα. Οι προοπτικές ήταν δυσοίωνες - βασικά προσωπικά δεν πίστευα ότι θα τη γλυτώναμε με λιγότερα από 3 τεμάχια. Παρόλα αυτά, οι οπαδοί μας δεν σταμάτησαν καθόλου να τραγουδάνε και να προσπαθούν να ενισχύσουν την ομάδα. Μετά την παγωμάρα του γκολ που διήρκησε 3-4 λεπτά, το τραγούδι συνεχίστηκε σε έντονο ρυθμό. Εντάξει, αυτό δεν μπορούσε να αλλάξει την πορεία του πράγματος, αλλά το αναφέρω επειδή το βρήκα συγκλονιστικό.

Στο ημίχρονο η βροχή σταμάτησε. Υπάλληλοι του σταδίου βγήκαν να πατήσουν το χορτάρι με καλά αποτελέσματα: στο Β' ημίχρονο δεν θυμάμαι κάποιον παίκτη που να έπεσε, ενώ και η μπάλα δεν αναπηδούσε τόσο όσο στο πρώτο. Κάπου επιμένω στο γεγονός αυτό, επειδή το θεωρώ αρκετά σημαντικό για την εξέλιξη του αγώνα.

Όπως όλοι είδατε, το Β' ημίχρονο δεν είχε αγωνιστικά τίποτα απολύτως κοινό με το πρώτο. Ήταν σαν να βλέπαμε εντελώς διαφορετικό αγώνα. Οι παίκτες μας βγήκαν με έναν απίστευτο τσαμπουκά και πήραν τα ηνία από την πρώτη στιγμή! Πραγματικά δεν το πιστεύαμε αυτό που βλέπαμε. Οι της Βέρντερ σίγουρα ξαφνιάστηκαν: απόδειξη ο βεβιασμένος τρόπος με τον οποίο έδιωχναν την μπάλα από την άμυνα δίνοντας σε εμάς συνεχώς πλάγια άουτ.

Tα δύο γκολ που μας ακυρώθηκαν, εμένα προσωπικά μου έριξαν το ηθικό. Δεν μπορώ να γνωρίζω αν ήταν πράγματι οφ-σάιντ ή όχι, αφού δεν βλέπαμε την ευθεία από κει που βρισκόμασταν, αλλά το θεωρούσα μια μεγάλη ευκαιρία να ισοφαρίσουμε που πήγε χαμένη. Η ομάδα πάντως δεν έδειξε καθόλου να πτοείται. Η αλλαγή του Γκαλέτι με τον Κοβάσεβιτς είναι αλήθεια ότι μας κούφανε: κάποιος ψέλλισε "ίσως είναι κουρασμένος ο Ισπανός", κάποιος άλλος βιάστηκε να κράξει τον Λεμονή. Τυχαίο ή όχι, στην αμέσως επόμενη επίθεση ισοφαρίσαμε με τον ΣΤΟΛΤΙΔΑΡΟ. Ο πανζουρλισμός στην εξέδρα δεν περιγράφεται.

Ακολούθησε ένα δεκάλεπτο επιθετικού κρεσέντο από τον Ολυμπιακό με τη Βέρντερ να έχει παραλύσει εντελώς. Εμείς στην εξέδρα είχαμε φτάσει σε κορύφωση βλέποντας την ομάδα να επιτίθεται κυριολεκτικά κατά κύματα, να έχει βάλει τη Βέρντερ στα καρέ της μέχρι να έρθει η στιγμή για τον κεραυνό του ΠΑΤΣΑ που έκανε τους Γερμανούς να βουβαθούν και εμάς να αρχίζουμε να χοροπηδάμε εξωφρενικά.

Η ομάδα μετά το 2-1 έγινε κάπως πιο συντηρητική. Δεν έπαιζε το ίδιο είδος άμυνας με το πρώτο ημίχρονο, αλλά έδωσε πράγματι κάποιους χώρους στους Γερμανούς. Βασικά τα δικά μου μάτια ήταν μια στον αγωνιστικό χώρο και μιά στο ρολόι του σταδίου (και μια στην καστανούλα μπατσίνα πίσω μου αχαχχαχαχα). Επειδή το έργο το έχουμε δει πολλές φορές, δεν χωρούσε στο μυαλό μου ότι υπήρχε περίπτωση να ισοφαριστούμε... το φοβόμουν πολύ. Σε κάποια φάση μας έσωσε ο Νικοπολ σε εξ επαφής κεφαλιά. Δεν γνωρίζω ποιος Γερμανός την έκανε, επειδή η εστία του Νικοπολ ήταν απέναντι και δεν μπορούσα να διακρίνω καθαρά...

Οι λίγες αντεπιθέσεις που κάναμε μετά το 2-1 ήταν υποδειγματικές και έφεραν το τρίτο γκολ που έριξε τους Γερμανούς οριστικά στο καναβάτσο. Η σχιζοφρένεια που επικράτησε στην κερκίδα τη στιγμή που ο ΚΟΒΑ πλάσαρε στο ριμπάουντ ήταν για μένα κάτι το πρωτόγνωρο. Για κάποια λεπτά "χαθήκαμε" πραγματικά... η προοπτική του διπλού ήταν πια πολύ κοντά. Και πάλι κρατούσαμε την αναπνοή μας μέχρι να σφυρίξει τη λήξη ο διαιτητής, μέχρι να αποθεώσουμε τους παίκτες και τον προπονητή "ΘΡΥΛΕ ΕΛΑ ΣΤΟ ΛΑΟ ΣΟΥ" μέχρι οι κάτω να "σκοτωθούν" για το ποιος θα αρπάξει τη φανέλα του άλφα ή βήτα παίκτη...

Μείναμε για λίγο εκεί μέχρι να αποχωρήσει το μεγαλύτερο τμήμα των γηπεδούχων οπαδών (τους αποχαιρετήσαμε με το κλασικό "Auf wiedersehen", τους ευχαριστήσαμε για τη φιλοξενία και υποσχθήκαμε να ξαναπεράσουμε ) και κατευθυνθήκαμε στα λεωφορεία. Η απόσταση Βρέμη - Κολωνία είναι περίπου 300 km... ήμασταν οργανωμένοι με τα μπυρόνια για τον γυρισμό, προλάβαμε να πούμε όσα συνθήματα και τραγούδια θυμόμασταν από 150 φορές το καθένα και μετά το γυρίσαμε στα ρεμπέτικα και τα λαϊκά... σε κάποια φάση με πήρε ο ύπνος - αν δεν με ξυπνούσε ο Στέλιος να μου πει ότι φτάσαμε ακόμα στο λεωφορείο θα ήμουν.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΧΑΡΙΣΕ ΑΥΤΗ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΧΘΕΣΙΝΗ ΧΑΡΑ - ΑΥΤΗ ΤΗ ΧΡΥΣΗ ΣΕΛΙΔΑ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΘΡΥΛΟΥ

Γιατί στηρίζω τον Τάκη Λεμονή, ή, περί πολιτικών αποφάσεων.

Του Étienne de La Boétie

O Carl Schmitt έγραψε ότι η πολιτική είναι πρωτίστως η σφαίρα της απόφασης και ότι η πολιτική απόφαση αφορά πάνω από όλα τον καθορισμό του φίλου και του εχθρού. Θεωρώντας τη στάση που τηρεί ο καθένας μας απέναντι στον νυν προπονητή του ποδοσφαιρικού Ολυμπιακού εξόχως πολιτικό και όχι συναισθηματικό ή προσωπικό θέμα, θα ήθελα να εξηγήσω γιατί θεωρώ τον Τάκη Λεμονή πολιτικό φίλο και όχι εχθρό, παρά τις όποιες καταστάσεις συναγερμού δημιουργούνται με κάθε απώλεια βαθμού στις εγχώριες ή διεθνείς διοργανώσεις.

Η επιβεβλημένη και επί συνεχόμενα έτη αναβαλλόμενη ή αποτυχημένη υλική ανανέωση του ρόστερ της ομάδας πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι που μας πέρασε. Ανεξαρτήτως του πως αισθανήκαμε για κάποιες από τις αποφάσες αποδέσμευσης, γεγονός είναι ότι αποκτήθηκαν παίκτες κατά τεκμήριο από επαρκείς έως πολύ καλοί, σε αντίθεση με τις αμέσως προηγούμενες χρονιές. Σε αρκετά ματς, η ενδεκάδα που παρουσιάστηκε ήταν κατά τα 8/11 αλλαγμένη σε σχέση με την περυσινή. Μια στοιχειωδώς λογική άποψη θα ήταν ότι, με δεδομένες και τις καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση του μεταγραφικού σχεδιασμού, η ενδεκάδα αυτή θα χρειαστεί χρόνο προσαρμογής για να δέσει και να μπορέσει να αξιολογηθεί επαρκώς ούτως ώστε να γίνουν οι όποιες διορθωτικές κινήσεις. Η στάση πολλών εξ ημών όμως δηλώνει την απουσία στοιχειώδους αντίληψης του γεγονότος ότι ο Ολυμπιακός των δέκα πρωταθλημάτων αλλά και των πολλών προβλημάτων στην Ευρώπη έκλεισε τον ιστορικό του κύκλο. Ουσιαστικά τελούμε υπό καθεστώς άρνησης και απώθησης της βασικής αυτής πραγματικότητας.

Αυτό που χρειάζεται αυτή τη στιγμή ο Ολυμπιακός δεν είναι ένας οπαδός-υστερικός συγγενής που αλλάζει κάθε μέρα γνώμη για την ενδεδειγμένη θεραπευτική αγωγή και την υγεία του έχοντος υποστεί εκτεταμένη μετάγγιση αίματος ασθενούς. Είναι ένας οπαδός που αντιλαμβάνεται την σοβαρότητα του εγχειρήματος του καλοκαιριού, που σέβεται έμπρακτα τα ρίσκα που αυτό εμπεριέχει εξ’ ορισμού, και που κρατά στάση ήρεμης εγρήγορσης απέναντι στην κατάσταση της ομάδας, χωρίς να ενδίδει ούτε στον πρόωρο ενθουσιασμό ούτε στον ανεξέλεγκτο αρνητισμό. Είναι δυστυχώς στοιχείο της ανωριμότητας που επιδεικνύουμε ότι στην πράξη, ελάχιστοι από μας μπορούμε να διανοηθούμε την πιθανότητα η ανανέωση να κοστίσει φέτος το πρωτάθλημα, όσο και αν κάναμε ότι καταλαβαίνουμε που βρισκόμαστε μετά το τέλος εποχής λίγους μήνες πριν. Η εύκολη λύση είναι φυσικά η απαξίωση ενός ακόμη προπονητή χωρίς ιδιαίτερη περίσκεψη στο τι θα σημάνει πρακτικά για την σταθερότητα μιας νέας και ευάλωττης ακόμη ομάδας η πίεση στην διοίκηση να βρει στήριγμα για άλλη μια φορά στις σπασμωδικές, ανεύθυνες, και επιπόλαιες αντιδράσεις στις οποίες μας έχει συνηθίσει.

Η πολιτική επιλογή μου είναι να αποφύγω την πυροδότηση μιας τέτοιας διοικητικής αντίδρασης. Η επιλογή αυτή προϋποθέτει την στήριξη του προπονητή, ανεξαρτήτως αποτελεσμάτων, μέχρι το τέλος της σαιζόν. Η επιλογή αυτή δεν βασίζεται στο οποιοδήποτε συναισθηματικό αντίκτυπο του ονόματός του. Ούτε στη βεβαιότητα ότι αυτός είναι ο καταλληλότερος ή ότι είναι καν αντάξιος των απαιτήσεων. Βασίζεται στην πεποίθηση ότι δεν κάνει ενεργητικό κακό σε βάρος της ομάδας και ότι προσπαθεί ειλικρινά να πετύχει κάτι καλό για την ομάδα. Πιθανόν ο Ολυμπιακός του τέλους της σαιζόν να μην είναι ακόμη αρκούντως ικανοποιητικός. Τότε θα πρέπει να γίνει μια ήρεμη, απαλλαγμένη από συναισθηματισμούς και καλά μελετημένη κίνηση αλλαγής του προπονητή, κάτι δηλαδή που δεν έγινε εδώ και πολλά χρόνια. Δεν μπορώ να προδιαγράψω αν ο Λεμονής έχει θέση στο απώτερο μέλλον του Ολυμπιακού της επόμενης πενταετίας. Αυτό για το οποίο είμαι βέβαιος είναι ότι η μόνη πιθανότητα να φτάσει η ομάδα ψυχικά διαλυμένη στο τέλος της σαιζόν είναι να την έχει διαλύσει η συμπαιγνία της δικής μας ανωριμότητας και της διοικητικής ευθυνοφοβίας. Ελπίζω αυτή τη φορά ο κόσμος του Ολυμπιακού να επιδείξει την στοιχειώδη πολιτική ωριμότητα που δεν επέδειξε στο πρόσφατο παρελθόν όταν και αποδείχτηκε παρεξηγήσιμα ακριβός στα πίτουρα και φτηνός στο αλεύρι.

Τα καβούρια πήγαν διακοπές!

by sotosg7

Φίλοι και φίλες,δε ξέρω αν και πόσο σας έλειψε,αλλά ο «χαλαζίας» είναι και πάλι κοντά σας μετά το διάλειμα του καλοκαιριού.Θα είναι και φέτος εδώ για να σχολιάζει θέματα της επικαιρότητας (και όχι μόνο) που αφορούν τον αγαπημένο μας σύλλογο τον Ολυμπιακό.Τελευταία φορά που τα είπαμε ήταν για την ομάδα Μπάσκετ,τότε που έδινε μια μάχη που κάποιοι είχαν προαποφασίσει το αποτέλεσμά της.Τώρα θα πάρει σειρά το ποδοσφαρικό τμήμα που τόσα έχουν αλλάξει στους μήνες που ο «χαλαζίας» απουσίαζε.

Ας αρχίσω από τη διοίκηση στην οποία θα έχει το κουμάντο ο Πέτρος Κόκκαλης και όχι ο Γιώργος Λούβαρης όπως είχαμε συνηθήσει τα τελευταία χρόνια.Κάποιοι θα αναρωτιέστε ποια είναι η διαφορά.Ουσιαστικά το μόνο που άλλαξε είναι το πρόσωπο που θα εμφανίζεται προς τα έξω,αφού για τα πάντα τον τελικό λόγο θα συνεχίσει να τον έχει ο Σωκράτης Κόκκαλης.Ο Πέτρος όμως δεν θα είναι μόνος του στο νέο ξεκίνημα που κάνει,αφού θα έχει κοντά του,τον καλό του φίλο κι ένα από τα αγαπημένα παιδιά του προέδρου,τον Ιλια Ιβιτς.Τι ρόλο θα έχει ο Ιβιτς?Είναι ο τεχνικός διευθυντής του Ολυμπιακού.Και δε λέω ο νέος,γιατί ποτέ δεν υπήρξε παλιός.Το πόστο αυτό είναι κάτι το πρωτόγνωρο για τον Ολυμπιακό,αφού ο ισχυρός άνδρας της ΠΑΕ ούτε που συζήταγε τέτοιο ενδεχόμενο.Γιατί λοιπόν ο Κόκκαλης έκανε αυτή την κίνηση?Τι άλλαξε και ο πρόεδρος πήρε την απόφαση για την πρόσληψη τεχνικού διευθυντή?Γιατί ο Ιβιτς και όχι ο Καρεμπέ?Υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε πολλές,αλλά το καλύτερο για όλους θα είναι να αφήσουμε το χρόνο να δώσει τις απαντήσεις που ψάχνουμε.

Ο αρχικός σχεδιασμός που υπήρχε πήγε περίπατο και ο Ιβιτς μαζί με τον Λεμονή κλήθηκαν να χτίσουν τον Ολυμπιακό της επόμενης δεκαετίας.Παίκτες που φόραγαν για χρόνια τη φανέλα της ομάδας δεν βρίσκονται στο ρόστερ και το μόνο που έμεινε για να θυμίζει τη χρυσή ομάδα είναι ο αρχηγός της ομάδας Πρέντραγκ Τζόρτζεβιτς.Συνολικά έφυγαν από το λιμάνι 15 παίκτες εκ των οποίων κάποιοι δεν ακούμπησαν και κάποιοι άλλοι πρόσφεραν τα μέγιστα.Ετσι μια ντουζίνα από παίκτες ήρθαν για να ενισχύσουν την ομάδα και να πραγματοποιηθεί η περιβόητη ανανέωση.Μια ανανέωση που έγινε τόσο σε πρόσωπα όσο και σε ηλικία.

Η σημαντικότερη όμως διαφορά με τα προηγούμενα χρόνια ήταν πως βγήκαν από τα ταμεία της ομάδας μερικά εκατομμύρια ευρώ.Τα καβούρια είχαν πάει διακοπές και ο Ολυμπιακός κινήθηκε για παίχτες αξίας που δεσμεύονταν με συμβόλαια.Φαίνεται πως το πάθημα έγινε μάθημα και ο πρόεδρος δεν αρκέστηκε στις μεταγραφές ελεύθερων παικτών.Αν ο Ολυμπιακός μπορούσε κάθε χρόνο να κάνει μεταγραφές σαν τις φετινές θα είχε περάσει σε άλλο επίπεδο.Ελπίζω να έγινε η αρχή και να μη χρειαστεί να περιμένουμε μια δεκαετία για να ξαναδούμε μεταγραφές τέτοιου επιπέδου.Δε θα κάνω κριτική στις μεταγραφές,μπορεί να λείπει το όνομα που θα έκανε πάταγο,αλλά για καθείστε να σκεφτείτε τις ομάδες και τις χώρες από όπου ήρθαν οι νέοι μας παίκτες.Ομάδες σαν τη Ρεάλ και την Ατλέτικο και χώρες όπως η Ισπανία και η Αργεντινή μόνο αμελητέες ποσότητες δεν μπορούν να θεωρηθούν.

Η ομάδα είναι νέα και χρειάζεται δουλειά και υπομονή.Και πάνω από όλα να λείψει η γκρίνια από την εξέδρα.Αυτή η γκρίνια που τόσο κακό μας έχει κάνει τα τελευταία χρόνια.Πολλοί έχετε παράπονα και δε σας αδικώ.Ας κάνουμε όμως υπομονή και να μη βιαστούμε να βγάλουμε συμπεράσματα.Η κληρωτίδα φέτος ήταν πιο σκληρή από κάθε άλλη χρονιά και έφερε στο δρόμο μας ομάδες από τα καλύτερα πρωταθλήματα της Ευρώπης.Η τύχη μας γύρισε την πλάτη και ο Ολυμπιακός κινδυνεύει να τερματίσει τέταρτος για άλλη μια χρονιά.Μια χρονιά όμως που η ομάδα δεν έμεινε αβοήθητη από τον πρόεδρο της.Ισως αυτή να είναι και η τιμωρία του για τα χρόνια που η ομάδα αιμοραγούσε και κοίταγε να καλύψει πρόχειρα τις πληγές της.Αυτά έχει η ζωή κι έτσι πρέπει να παλέψουμε.Η μάχη μοιάζει χαμένη από το απόγευμα που κληρωθήκαμε με Ρεάλ,Βέρντερ και Λάτσιο,αλλά η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία.Και για να μην παραμυθιαζόμαστε δε μιλάω για πρόκριση στην επόμενη φάση του Τσάμπιονς Λιγκ.Η μάχη έχει να κάνει με το να βγούμε τρίτοι και να μπούμε στους 32 του κυπέλλου Ουέφα.Αυτός είναι ο στόχος και γι αυτόν πρέπει να παλέψουμε.Ξέρω πως σε κάποιους φαίνεται λίγο και μικρό,αλλά το Ουεφάκι που κοροιδεύαμε είναι η μόνη μας σωτηρία.Μακάρι να μπορούσαμε κάθε χρόνο να παίζουμε για κάποιους γύρους στο Ουέφα,ίσως σήμερα να είχε έρθει η ευρωπαική καταξίωση και να μιλάγαμε για άλλο Ολυμπιακό.Μακάρι να καταφέρουμε να παίξουμε στο κυπελλάκι που κάποιοι συνεχίζουν να σνομπάρουν,αλλά αποτελεί τη μόνη μας ελπίδα για βαθμούς.Τους βαθμούς που τόσο πολύ έχουμε ανάγκη για ένα καλύτερο πλασάρισμα στα γκρουπ δυναμικότητας.

Και για όσους δεν το έχουν καταλάβει,του χρόνου ο δρόμος για τη μεγάλη γιορτή και το περιβόητο σεντόνι,περνάει από τα προκριματικά του καλοκαιριού.Τα προκριματικά που στην καλύτερη περίπτωση θα είναι αυτά του Αυγούστου και του γ΄ προκριματικού γύρου.Εκεί που εμφανίζονται κάποια από τα μεγαθήρια της Ευρώπης προκειμένου να πάρουν το εισητήριο που οδηγεί στους ομίλους.Δυστυχώς τόσα χρόνια είχαμε την πολυτέλεια της απευθείας συμμετοχής στους ομίλους,αλλά την αφήσαμε να πάει χαμένη.Η Ελλάδα κατρακύλησε στη βαθμολογία των χωρών και εμείς θα βρεθούμε σε δύσκολη θέση αν δεν καταφέρουμε να μαζέψουμε ένα σεβαστό σύνολο βαθμών.

Βλέπετε τα τελευταία δυο χρόνια η ομάδα έκανε άλματα προς τα πίσω συγκεντρώνοντας ελάχιστους βαθμούς.Η έδρα που ήταν κάστρο έγινε ξέφραγο αμπέλι με τις γνωστές συνέποιες.Αυτό φοβήθηκε και ο Λεμονής στο πρόσφατο παιχνίδι με τη Λάτσιο.Κατέβασε την ομάδα με στόχο να μην έχουμε την επανάληψη των προήγουμενων ετών.Σίγουρα ο βαθμός είναι λίγος και μπορούσαμε να έχουμε πάρει τη νίκη,αλλά τι είχαμε κάνει στις πρεμιέρες με το Νορβηγό στον πάγκο μας?Σίγουρα ο Λεμονής δεν είναι και ο καλύτερος προπονητής του κόσμου,αλλά από τη στιγμή που δεν μπορούμε να έχουμε έναν από τους κορυφαίους,πρέπει να αρκεστούμε σε αυτόν και να τον στηρίξουμε στο δύσκολο έργο του.Καλύτερα προπονητής από τα σπλάχνα της ομάδας που θα την πονάει,παρά τυχάρπαστους «Νορβηγούς» που κοιτάνε μόνο την πάρτη τους.Η΄ μήπως πιστεύει κάποιος από εσάς οτί θα έρθει ο Μουρίνιο στην Ελλάδα?Θα το ακούσουμε και αυτό για τις λιγες μέρες που θα κυκλοφορεί ελεύθερος στην αγορά.

Και κλείνοντας θα κάνω μια μικρή αναφορά στα μεγραφικά του Μπάσκετ.Εκεί που οι Αγγελόπουλοι δε σκέφτηκαν και δε θα σκεφτούν το χρήμα προκειμένου να επιστρέψει ο Ολυμπιακός στην κορυφή.Στη χρονιά που μας πέρασε έκανα λόγω για μεγάλες μεταγραφές και άφηνα υπονοούμενα για συγκεκριμένο παίχτη.Δικαιώθηκα μόνο στο γεγονός,πως ο Ολυμπιακός δε θα κάνει μόνο μια υπερατλαντική μεταγραφή.Ετσι κι έγινε μόνο που ο Σαρούνας Γιασιτσκεβίτσιους δε ξέρει να κρατά το λόγο του.Γνώριζα από Φλεβάρη μήνα πως αν πάρει την απόφαση να εγκαταλείψει το μαγικό κόσμο του ΝΒΑ και να γυρίσει στην Ευρώπη θα έρθει στον Ολυμπιακό.Η πηγή μου ήταν έγκυρη αφού την περασμένη χρονιά με είχε πληροφορήσει για τον ερχομό του Ματσιγιάουσκα.Οι Αγγελόπουλοι του πρόσφεραν γη και ύδωρ(πως αλλιώς να πω ένα συμβόλαιο 5 εκ. ευρώ το χρόνο),αλλά αποδείχτηκε πως δεν φοράει παντελόνια.Τι άλλαξε και τι άλλο ήθελε δεν το γνωρίζω.Το μόνο που ξέρω είναι πως τα δυο αδέρφια δε θα υσηχάσουν αν δεν επαναφέρουν τον Ολυμπιακό εκεί που του αξίζει.Γι αυτό δεν αξίζει η απαξίωση στη φετινή τους προσπάθεια και στα 15 και βάλε εκατομμύρια που δαπάνησαν για την ενίσχυση της ομάδας.

Καλό χειμώνα σε όλους....!!!

ΗΤΑΝ ΟΛΟΙ ΤΟΥΣ ΑΜΠΑΛΟΙ

by Κόκκινο Κοράκι

Ο μέσος οπαδός του Ολυμπιακού που θα διαβάσει αθλητική εφημερίδα, θα ακούσει αθλητικό ραδιόφωνο ή θα κινηθεί σε διαδικτυακούς χώρους συζητήσεων, αν δεν ρίχνει τακτικά το βλέμμα του στο ημερολόγιο, εύκολα θα παρασυρθεί στο συμπέρασμα ότι βρισκόμαστε στα τέλη Απριλίου και η ομάδα μας έχει και μαθηματικά υποβιβαστεί στην Β’ Εθνική.Άπαντες βάλουν κατά απάντων και ένας μυστήριος διχασμός επικρατεί ανάμεσα σε υποστηριχτές και πολέμιους κάθε ενός προσώπου και επιλογής που αφορά στο ποδοσφαιρικό τμήμα του Ολυμπιακού. Ο πλουραλισμός και η ποικιλία απόψεων ποτέ δεν έβλαψε, φτάνει να μιλάμε για νηφάλιες και τεκμηριωμένες τοποθετήσεις κι όχι για κραυγές, οιμωγές, πανηγυρισμούς και ψιθύρους, με σταθερότητα ανεμοδείκτη και virtual επιχειρηματολογία.

Από την δικαιολογημένη αγωνία και αγανάκτηση λόγω της εξοργιστικής απώλειας χρόνου στην έναρξη της μεταγραφικής περιόδου, περάσαμε στην ομοίως δικαιολογημένη δυσπιστία και επιφύλαξη απέναντι στις διοικητικές αλλαγές που έλαβαν χώρα στην ομάδα. Από ΄κει με την ανακοίνωση των πρώτων μεταγραφών άρχισε η άκρατη θριαμβολογία και εν συνεχεία έλαβε χώρα ο παραλίγο εμφύλιος για το θέμα Καστίγιο, όπου πέραν του ερωτήματος αν πρέπει να πωληθεί ή όχι και σε ποιά τιμή, σημειώθηκε διχασμός και για το πόσο αξίζει τελικά ο εν λόγω ποδοσφαιριστής. Ακολούθως άρχισε η παραφιλολογία του παντελονιάσματος του ποσού της μεταγραφής Καστίγιο οπότε επικράτησε παγωμάρα λόγω της ύφεσης της μεταγραφικής δραστηριότητας της ομάδας και φτάνουμε στην έναρξη των φιλικών αγώνων της ομάδας.

Κακομαθημένοι σε τίτλους και «παιχταράδες» νεαροί της τελευταίας δεκαετίας, συμπλεγματικοί 30άρηδες με την ανάμνηση των πέτρινων χρόνων να τους κυνηγά ακόμη στον ύπνο τους, ξεχασμένοι σε μια άλλη εποχή μεσήλικες και γηραιότεροι οπαδοί του Ολυμπιακού, όλοι μαζί κι ο καθένας ξεχωριστά βάλουν κατά δικαίων και αδίκων και απαξιώνουν το υλικό μιας ομάδας που ανάθεμα αν ένας από τους ποδοσφαιριστές μπορεί να απαριθμήσει τα μικρά ονόματα όλων των συμπαικτών του. Εν ενεργεία διεθνής ποδοσφαιριστής της Εθνικής Αργεντινής χαρακτηρίζεται παλτό ή ημίπαλτο μετά τα πρώτα 60 λεπτά ενός φιλικού με τον Πανιώνιο.

Ο τεχνικός διευθυντής της ομάδας (που μέχρι πρότινος ετοιμαζόταν να αντικρύσει τον αδριάντα του στην είσοδο του λιμανιού του Πειραιά) μετατρέπεται σε κορόϊδο που σκορπάει τα λεφτά της ομάδας σε παίκτες που δεν τα αξίζουν ή σε λαμόγιο που φουσκώνει τις τιμές για να κονομήσει 1 εκ. ευρώ ο μεγαλομέτοχος της ομάδας (ο οποίος συγκαταλέγεται στους πλέον εύπορους Έλληνες). Ο προπονητής της ομάδας, εγνωσμένης προπονητικής μετριότητος, οφείλει να απολογηθεί γιατί η ομάδα δεν αποδίδει θέαμα και αποτελέσματα στο πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου (δικαίως κάποιος έβαζε στοίχημα ότι αν η ομάδα είχε φορμαριστεί οι ίδιοι θα πετροβολούσαν τον Λεμονή για το πρόωρο φορμάρισμα). Στο πρώτο φιλικό της ομάδας στην έδρα της οι φίλαθλοί της την αποχαιρετούν με γιούχα και ρίψη μπουκαλιών, στο δε δεύτερο φιλικό εντός 48 ωρών κατά το μήνα Αύγουστο οι κραυγές αποδοκιμασίας ξεπερνούσαν και αυτές της φιέστας. Ο δε Πανιώνιος πάει καρφί για διηπειρωτικό…

Στο γενικότερο πλάνο θα πρέπει να προστεθούν αθλητικογράφοι οι οποίοι ως νέοι Ιάγοι, προκειμένου να εκμαιεύσουν 1 ευρώ, δεν έχουν πρόβλημα να γράφουν πομφόλυγες απελπισίας που κονταροκτυπιούνται με πομφόλυγες θριάμβου στο προηγούμενο φύλλο. Κι ο οπαδός που στη μοναξιά της γνώσης του τί πραγματικά χρειάζεται η ομάδα αλλά στην ΠΑΕ είναι όλοι άσχετοι και λαμόγια (αν και οι σχιζοφρενείς πρακτικώς δεν είναι ποτέ μόνοι, όπως λέει κι ένα τραγούδι), καταπίνει αμάσητα όσα πνευματικά απορρίματα τον ταΐζουν, «αφού το λέει κι ο Στόκος που γράφει στην Χέστηκεηφοράδαστογενίτζαμί News» και βρίσκει συντροφιά στο trip της εφαρμοσμένης παράνοιας.

Η εικόνα της ομάδας προς το παρόν είναι μάλλον αποκαρδιωτική. Το περίεργο βέβαια, με δεδομένη την χρονική συγκυρία, την φάση της προετοιμασίας, την ευρύτατη αλλαγή προσώπων αλλά και τα κενά του ρόστερ, θα ήταν να προσφέρει jogo bonito. Φαίνεται ότι οι περσινοί ευρωπαϊκοί διασυρμοί που ακολούθησαν τις περηφανείς νίκες της προετοιμασίας δεν προβλημάτισαν κανέναν. Προσφάτως διαζευχθείσα με την κοινή λογική, η πλατιά μάζα των οπαδών της ομάδας ζητάει από τον Κόκκαλη να πουλήσει την ομάδα στους Αγγελόπουλους, τους Λάτσηδες, το Σουλτάνο του Μπρουνέι ή τον Μπιλ Γκέϊτς, να σκάσει και καμμιά διακοσάρα από όσα βούτηξε από το ταμείο και να φύγει, από τον Ίβιτς πριν πλησιάσει κάποιον παίκτη ή κάποια ομάδα να συμβουλεύεται τα οπαδικά φόρα που έχουν τσεκάρει τον παιχταρά από βιντεάκια των 5 λεπτών στο Youtube, από τον Λεμονή να κουβαλήσει στην πλάτη του τον Λίπι, τον Λουξεμπούργκο τον Αλέφαντο ή τον Λίνεν στον Ρέντη και μετά να αυτοπυρποληθεί στην πλατεία Δημαρχείου, οι δε άχρηστοι παίκτες ή να παίξουν την μπάλα της ζωής τους αλλιώς θα τους γονιμοποιήσουν οι ίδιοι οι οπαδοί τους ή να σηκωθούν να φύγουν και να πάνε να μονάσουν στο Κατμαντού. Κι όλα αυτά με επιχειρήματα του στυλ «ο μεγάλος παίκτης παίζει αμέσως, όπως ο Μαραντόνα, ο Κρόιφ κι ο Τοροσίδης».

Ο Κλιντ Ήστγουντ ως Επιθεωρητής Κάλλαχαν έχει εκστομίσει μια από τις ιστορικότερες ατάκες στην ιστορία του κινηματογράφου, συσχετίζοντας την προσωπική άποψη με την φυσική οπή αποβολής περιττωμάτων. Λίγη αυτοσυγκράτηση πριν η ομάδα πνιγεί στα περιττώματα είναι αναγκαία. Εν ανάγκη, καλοκαιράκι είναι, μια βουτιά στην θάλασσα ή ένα κρύο ντους ενδείκνυται.

Ποδόσφαιρο και Φιλοσοφία - Μέρος Β

Ποδόσφαιρο και Φιλοσοφία

Του Étienne de La Boétie

Μέρος Β

3. Ατομικότητα και Συλλογικότητα

Ομαδικότητα ή ατομικό ταλέντο, προπονητικό σκάκι ή ποίηση του απρόβλεπτου, Ολλανδία του Κρόυφ ή Βραζιλία του Πελέ: Αυτά είναι μερικά από τα διλήμματα τα οποία δίχασαν, διχάζουν και θα συνεχίσουν να διχάζουν τους ποδοσφαιρόφιλους ανά την υφήλιο. Όχι άδικα, μιας και το ποδόσφαιρο είναι, περισσότερο από κάθε άλλο ομαδικό άθλημα, το πεδίο συμβολικής διαπραγμάτευσης ανάμεσα στις απαιτήσεις της ατομικής μοναδικότητας και της συλλογικής αρμονίας που απασχόλησαν την φιλοσοφική και κοινωνική σκέψη, ιδιαίτερα μετά την βιομηχανική επανάσταση.

Υπάρχουν, ως εκ τούτου, οπαδοί που φιλελευθερίζουν, υποστηρίζοντας μαζί με τον Άνταμ Σμιθ ότι η συλλογική ευτυχία θα έρθει μόνη της, όταν δωθεί αρκετός χώρος στην έκφραση της ατομικής πρωτοβουλίας. Άλλοι που Μαρξίζουν-Λενινίζουν, θεωρώντας ότι η ατομική έκφραση μπορεί να δικαιωθεί μόνο μέσα από την εκπλήρωση του αιτήματος της συλλογικής νίκης στον αγώνα. Και άλλοι, σαφώς λιγότεροι, που Μπακουνίζουν, διατηρώντας επιφυλάξεις τόσο για τον ανομολόγητο οικονομισμό της λατρείας του ατομικού ταλέντου όσο και για τον υποβόσκοντα ολοκληρωτισμό της εξιδανίκευσης της πειθαρχημένης οργάνωσης της συλλογικότητας. Στο ιστορικό πεδίο όπως γνωρίζουμε, νικητής αναδείχτηκε ο φιλελευθερισμός του Σμιθ και των ιδρυτών της καπιταλιστικής πολιτικής οικονομίας. Όχι τυχαία, το ποδόσφαιρο ως προϊόν μηντιακής εκμετάλλευσης βασίζεται στην έννοια του ατομικού ταλέντου, και κατ’ επέκταση στην εικόνα των ποδοσφαιρικού σταρ, των Πελέ της ποδοσφαιρικής πολιτικής οικονομίας. Το Σοβιετίζον πρότυπο του “ολοκληρωτικού ποδοσφαίρου,” από την άλλη πλευρά, μοιάζει να έχει μπει στο ίδιο χρονοντούλαπο της ιστορίας με τα πενταετή πλάνα ανάπτυξης της πρώην ΕΣΣΔ, ενώ το επίθετο “άναρχο” χρησιμοποιείται επιτιμητικά, για να καταδείξει το ανοργάνωτο και άρα εκ πρωιμίου καταδικασμένο σε αποτυχία ποδόσφαιρο.

Από την πλευρά της, η φιλοσοφία, μετά τον τιτάνιο αλλά τελικά άκαρπο αγώνα του Σαρτρ στην Κριτική του Διαλεκτικού Λόγου, έχει σταματήσει να προσπαθεί να διατυπώσει ολοκληρωμένες προτάσεις για την δυνατότητα υπερκερασμού της πεισματικής αντίθεσης ανάμεσα στην ατομική και συλλογική διάσταση των κοινωνικών υποκειμένων, δικαιώνοντας την διάσημη ρήση του Μαρξ (στη Γερμανική Ιδεολογία) ότι κάθε κοινωνία θέτει στον εαυτό της μόνο τα προβλήματα αυτά που μπορεί να επιλύσει. Στο ποδόσφαιρο όμως, η πρακτική της επιτυχημένης ομάδας επιβάλλει την άμβλυνση των αλληλοσυγκρουόμενων επιταγών και προτεραιότητων των δύο πόλων. Η ομάδα “παίζει μπάλα” στον βαθμό που ατομική πρωτοβουλία και συλλογικότητα συναντώνται και αλληλομεταμορφώνονται, στο βαθμό δηλαδή που υπερβαίνονται αμφότερες διαλεκτικά. Η σύνθεση αυτή προσφέρει, έστω παροδικά, την εμπειρία μιας ουτοπικής υπέρβασης τόσο των αντιφάσεων της κοινωνικο-ιστορικής πραγματικότητας όσο και των ορίων της δυνατότητας “θεωρητικής” επίλυσής τους. Αυτή την υπερβατική και συνάμα αισθητή και παροντική promesse de bonheur το ποδόσφαιρο τη μοιράζεται με την ουτοπικότερη και ίσως όχι τυχαία λιγότερο αναπαραστατική των τεχνών, τη μουσική. Αν και το φαντασιακό των ποδοσφαιρικών συστημάτων παραπέμπει στην οργάνωση του στρατιωτικού τάγματος εν ώρα μάχης, ο γράφων θα θεωρούσε σαφώς πιο παραγωγικό τον παραλληλισμό της σωστής ποδοσφαιρικής λειτουργίας με την λειτουργία της μουσικής μπάντας.

4. Dasein, οντολογία και ποδοσφαιρική ανία

Κάθε ποδοσφαιρόφιλος που σέβεται τον εαυτό του έχει περάσει έναν ικανό αριθμό απογευμάτων αντιμέτωπος με την ποδοσφαιρική ανία ενός οπαδικά αδιάφορου για τον ίδιο αγώνα—τις αργόσυρτες εκείνες στιγμές κατά τις οποίες ο χρόνος μοιάζει να μετεωρίζεται, η μπάλα να κυλά άσκοπα, οι ίδιοι οι ποδοσφαιριστές να υπνωτίζονται από τον ρυθμό τους, και η ματιά χάνεται στη δίνη σκόρπιων και ανερμάτιστων λεπτομερειών. Η τελευταία σέντρα φάνηκε εξ αρχής ότι δεν πρόκειται να καταλήξει πουθενά και το μάτι έχει ήδη επανεστιάσει στη γυαλιστερή καράφλα του μπροστινού, στη διαφημιστική ταμπέλα πίσω από τα γκολποστ, στον βαριεστημένο εκτός φάσης αμυντικό, ή στον έναστρο ουρανό, ψάχνοντας προσωρινό καταφύγιο από την ανυπαρξία οπτικού αγκυροβολήματος, ενώ ταυτόχρονα, ασήμαντα θραύσματα από την μέρα στο γραφείο, τα ψώνια στο σουπερμάρκετ, ή την κίνηση στο δρόμο για το γήπεδο αιωρούνται ράθυμα στο μυαλό.

Σε γενικές γραμμές ο επαγγελματικός αθλητισμός τρέμει την ανία, την απροειδοποίητη εμφάνιση δηλαδή της δίνης που απομακρύνει τον θεατή από την μελέτη του φαινομενικού κόσμου της δράσης και των γεγονότων και τον βυθίζει στο βουβό, α-νόητο κόσμο της ύπαρξης του ιδίου του όντος, της αβύσσου δηλαδή του Χαιντεγκεριανού Dasein. Για τον Χαίντεγκερ, βέβαια, και η φιλοσοφία, προσκολλημένη καθώς είναι στην ταύτιση του υποκειμένου με την έλλογη συνείδηση, τρέμει την άνοια της αβύσσου αυτής: Το όλο εγχείρημα της φιλοσοφικής μεταφυσικής δεν είναι έτσι τίποτε άλλο από μια προσπάθεια να περιβληθεί από τη λήθη και να απωθηθεί η αποκάλυψη της α-λήθειας του χαίνοντος κενού του γυμνού είναι. Υπάρχει ως εκ τούτου μια ενδιαφέρουσα αναλογία μεταξύ της ιστορίας της φιλοσοφίας και της ιστορίας της εξέλιξης του ποδοσφαίρου από Χαιντεγκεριανή σκοπιά: όπως η ΦΙΦΑ ή η ΟΥΕΦΑ, η φιλοσοφία έχει κηρύξει πόλεμο κατά της εμπειρίας του είναι-ως-ανία και έχει εφεύρει κάθε λογής περιορισμούς και κανόνες για να εξολοθρεύσει τον αντίπαλό της—μάταια φυσικά, και στις δύο περιπτώσεις.

Θα ήταν όμως λάθος να θεωρήσει κανείς ότι ως αβάσταχτη ελευθερία από την προσκόλληση στο ανθρωποκεντρικό και έλλογο νόημα των φαινομένων, η ανία βιώνεται μονοσήμαντα ως αρνητική εμπειρία. Υπάρχει στο ποδόσφαιρο (όπως και στο μπέιζμπολ, τον πραγματικό από αυτή την άποψη συγγενή του ποδοσφαίρου στην Αμερική) μια σχεδόν ευφορική διάσταση στην παράδοση του θεατή στην ενατένιση του στατικού κόσμου του Dasein. Πηγαίνει κανείς στο γήπεδο με την προσδοκία να δει έναν ενδιαφέροντα αγώνα, ναι, αλλά επίσης συμφιλιωμένος με το ενδεχόμενο να καταλήξει επέκεινα του ενσυνείδητου εαυτού του, μαγνητισμένος από το σακουλάκι με τα τσιπς, τη φθορά στο μπρος μέρος των παπουτσιών του, ή τον ακριβή σχηματισμό του γονάτου του. Προετοιμασμένος, με άλλα λόγια, να βυθιστεί για λίγο στη βουβή και αδικαιολόγητή του ύπαρξή του ως ον, να αφουγκραστεί τον αδιόρατο παλμό του εαυτού του ως απλόν είναι. Δεν είναι άραγε η δυνατότητα ενός εξόχως ανιαρού Κυριακάτικου απογεύματος στον ανοιξιάτικο ήλιο αντί της υστερικά υπεραπασχολημένης και θορυβώδους κοινωνικότητας των ημερών μία από τις κρυφές και ανομολόγητες ηδονές του ανθρώπου που καλλιεργεί την συνήθεια του γηπέδου?

5. Η Ποιητική του Άυλου Ποδοσφαίρου

Μιλήσαμε μόλις για μία από τις φιλοσοφικά ενδιαφέρουσες εμπειρίες του ποδοσφαιρόφιλου θεατή στο γήπεδο. Στην ευρύτερη οικογένειά του γράφοντος, το επαγγελματικό ποδόσφαιρο ήταν κάτι που παρακολουθούσε κανείς δια ζώσης κατ’ εξαίρεση, συνήθως όταν ερχόταν στην πόλη για ένα από τα τρία τοπικά ντέρμπυ ο Ολυμπιακός. Ούτε όμως, τουλάχιστον μέχρι να κλείσει η δεκαετία του 70, ήταν κάτι που έβλεπε κανείς από τον τηλεοπτικό δέκτη. Το επαγγελματικό ποδόσφαιρο ήταν μία μάλλον ακουστική εμπειρία με έντονο το τελετουργικό στοιχείο: Κυριακή απόγευμα σήμαινε συγκέντρωση άρρενων μελών στο πατρικό σπίτι γύρω από το τοτεμικό αντικείμενο ενός ραδιοφώνου μάρκας, αν ενθυμείται ο γράφων σωστά, Crown. Ως το κατά πολύ νεότερο μέλος μιας φυλής πέντε γαύρων τριών γενεών, ο γράφων διατηρεί την θύμηση της ευτυχίας της συμμετοχής σε αυτή την ιδιότυπη και κλειστού κύκλου μυσταγωγία, που εκ των υστέρων μοιάζει να υπέχει το χαρακτήρα μύησης στα μυστήρια της οικογενειακής ταυτότητας και της ενήλικης αρρενωπότητας.

Οι απαρχές λοιπόν της συμμετοχής στην ποδοσφαιρική μαγεία ήταν ακουστικές, και πιο συγκεκριμένα, άμεσα συνδεδεμένες με τον λόγο, τον ρυθμό εκφοράς του, τις δραματικές παύσεις του, την δυναμική των μεταφορών του. Για όσους πρόλαβαν τις “μέρες ραδιοφώνου” δεν θα φανεί παράξενη αυτή η φαινομενικά παράδοξη σύνδεση μεταξύ ενός χαμηλού πολιτιστικού πρεστίζ αθλήματος και της έκθεσης στην κατά κυριολεξία ποιητική δυναμική του λόγου, στην έκθαμβη παιδική αναγνώριση της ικανότητάς της φωνής να ποιήσει ένα άυλο, παράλληλο, ετεροτοπικό κόσμο όπου οι ενέργειες των παικτών, επειδή ακριβώς βασιζόντουσαν στην συμμετοχή της εικονοποιητικής φαντασίας του ως ακροατή, ήταν πάντα κατά τι εντυπωσιακότερες, πιο ακροβατικές, και περισσότερο ηρωικές από αυτές της πραγματικότητας. Στο άυλο γήπεδο των ραδιοκυμάτων, κάθε φάση μύριζε γκολ, οι ευκαιρίες ήταν σαφώς πολυπληθέστερες, οι αποστάσεις των γραμμών σαφώς μικρότερες, οι παίκτες έτρεχαν δαιμονισμένα ή εξαφανιζόντουσαν εντελώς απ’ το πεδίο της περιγραφής, και η μπάλα είχε ένα τρόπο να διακτινίζεται ασυνεχώς από το ένα σημείο του γηπέδου στο άλλο.

Στο δοκίμιό του “Ο Αφηγητής Ιστοριών,” ο Βάλτερ Μπένγιαμιν αναλύει διεξοδικά τον λαϊκό και προ-βιομηχανικό ρόλο του προφορικού αφηγητή, δίνοντας έμφαση στην συλλογική και διαδραστική διάσταση της άφηγησης στην προ-καπιταλιστικές κοινωνίες, σε αντίθεση με το αστικό milieu του μυθιστοριογράφου, όπου ο λόγος, γραπτός πλέον, απευθύνεται σε απομονωμένους αναγνώστες-καταναλωτές. Ανάλογης υφής φαίνεται να είναι το πέρασμα από το φωνοκεντρικό ποδόσφαιρο του ραδιοφώνου στο εικονοκεντρικό θέαμα του συνδρομητικού καναλιού, που εξαντλώντας με τα τεχνολογικά του μέσα την εικόνα των διαδραματιζομένων, έχει καταστήσει τον οπαδό απλό αποδέκτη ενός ήδη επεξεργασμένου προϊόντος. Αυτός πιθανόν είναι ένας από τους λόγους που οι μεγαλύτεροι σε ηλικία έχουν την τάση να θεωρούν πάντα τους ποδοσφαιριστές με τους οποίους μεγάλωσαν σπουδαιότερους από τους τωρινούς: Η τάση εξιδανίκευσης και γιγάντωσης των κάθε λογής παρελκομένων της παιδικής ηλικίας συναντά την μνήμη της σαγήνης ενός ποδοσφαίρου που δεν είχε ακόμη απομαγευτεί από την τηλεοπτική τεχνολογία.

6. Περί του πέναλτι ως φιλοσοφικού παραδείγματος

Τι είναι το πέναλτι? Μία ποινή φυσικά, η οποία εκτελείται υπό το κανονιστικό καθεστώς αυτού που ο Καρλ Σμιτ ονομάζει “κατάσταση εξαίρεσης,” μίας κατάστασης, δηλαδή που παραδόξως επιβάλλει την ισχύ των κανονισμών αίροντας για λίγο τους κανόνες του παιχνιδιού: Ο χρόνος παγώνει και οι παίκτες τοποθετούνται αναγκαστικά έξω από την μικρή περιοχή, χωρίς δικαίωμα να επεισέλθουν στο χώρο μέχρι η μπάλα να φύγει από τα πόδια του ποδοσφαιριστή που εκτελεί. Τα δρώντα υποκείμενα είναι μόνο δύο, αντιμέτωπα το ένα με το άλλο σε συγκεκριμένη απόσταση και θέση. Η στιγμή έχει σαφώς τελετουργικές διαστάσεις: Περιβάλλεται από την επισημότητα, τον σεβασμό στην ακριβή στιγμή της πράξης και την γεμάτη ένταση σιωπή των τελετουργικών κορυφώσεων. Αν οι όροι “εκτέλεση” και “εκτελεστής” από την άλλη μοιάζουν να δίνουν στην έννοια της ποινής μια μάλλον κυριολεκτική διάσταση, το γεγονός είναι ότι το πέναλτι είναι μια κατ’ εξαίρεσιν δυνητικά αναίμακτη ποινή, μιας και υπάρχει πάντα η δυνατότητα να μην καταλήξει σε γκολ.

Η διάσταση αυτή της παρέκκλισης από τις μονοσήμαντα τιμωρητικές διαστάσεις που συνδηλώνει η έκφραση “εσχάτη των ποινών” μας αναγκάζει να προσθέσουμε ένα επιπλέον, πιστεύω καθοριστικής σημασίας, συμβολικό στρώμα σε αυτά της τελετουργίας και του νόμου. Πρόκειται για την συμβολικό πρότυπο της μονομαχίας μεταξύ ίσων, που εδώ παραπέμπει σε αρχαϊκού είδους πρακτικές. Ο εκτελεστής και ο τερματοφύλακας αντίστοιχα δεν ενεργούν απλώς εκ μέρους του εαυτού τους και η σύγκρουσή τους δεν είναι στενά προσωπική. Καθένας τους κουβαλάει επάνω του τη μοίρα ολόκληρης της ομάδας-φυλής που εκπροσωπεί, και άρα και την ευθύνη για τη μοίρα αυτή. Αν μίλησα για αρχαϊκές πρακτικές, επομένως, είναι γιατί η εκτέλεση πέναλτι επαναλαμβάνει συμβολικά τους αρχαίους Ελληνικούς και Ρωμαϊκούς θρύλους στρατών που, εξαντλημένοι από τις απώλειες της μάχης, διαλέγουν από έναν εκπρόσωπο και του ζητούν να επιλύσει τις συλλογικές διαφορές δια της ατομικής σύγκρουσης μέχρι θανάτου. Δίχως αυτή την διάσταση της συλλογικής ευθύνης που μετατίθεται σε “εκπροσώπους,” το πέναλτι δεν θα είχε το υπαρξιακό βάρος που έχει (αν σκεφτεί κανείς ότι η ομάδα με τη σειρά της αντιπροσωπεύει ένα έθνος ή μια πολυπληθή συλλογικότητα, η οποία για μια στιγμή βαραίνει εξ’ ολοκλήρου ένα και μόνο σώμα, τότε αποκτά την συναίσθηση των τρομακτικών διαστάσεων που δυνητικά αποκτά η προσωπική ευθύνη, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις αγώνων ύψιστης σημασίας). Το πέναλτι, ως εκ τούτου, έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει στους δύο παίκτες μια προσομοίωση της συντάραξης της ύπαρξης από τις επιταγές της δυσβάστακτης ευθύνης της απόφασης, εν ολίγοις του υπαρξιακού σύμπαντος του Άμλετ. Όχι τυχαία, Η αγωνία του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι του Βιμ Βέντερς (1972) εκκινείται από αυτήν ακριβώς την ανακάλυψη της υπαρξιακής βαρύτητας που εν δυνάμει συνοδεύει κάθε ποδοσφαιρικό πέναλτι.

Το πέναλτι, τέλος, διδάσκει κάτι σημαντικό για την φιλοσοφική κατανόηση της έννοιας της απόφασης. Αν και συνηθίζουμε να θεωρούμε ότι η λήψη αποφάσεων είναι μια διαδικασία έλλογη και βασισμένη στον υπολογισμό ή το σχεδιασμό, καμμία γνήσια απόφαση, όπως δείχνουν κατ΄επανάληψη τόσο ο Σμιτ όσο και ο Ντεριντά, δεν θα ήταν εφικτή χωρίς την εθελούσια εγκατάλειψή μας σε αυτό ακριβώς που δεν μπορούμε να προβλέψουμε ή να ελέγξουμε. Αλλιώς δεν θα υπήρχε λόγος να μιλήσουμε για την απόφαση ως υπαρξιακό δεδομένο, μιας και αποφάσεις εκ του ασφαλούς δεν θα ήταν αποφάσεις αλλά αυτοματισμοί, ενέργειες που δεν θα είχαν κανένα υπαρξιακό βάρος για το ανθρώπινο υποκείμενο. Ο Αβραάμ, για παράδειγμα, δεν παίρνει την απόφαση να υπακούσει τον Κύριο και να σφάξει το γιό του Ισαάκ γνωρίζοντας ότι θα υπάρξει θεία παρέμβαση που θα σώσει τον μονογενή του. Αν το γνώριζε, η ενέργειά του δεν θα ήταν απροϋπόθετη και δεν θα είχε καμμία θεολογική αξία. Έτσι και ο τερματοφύλακας που αποφασίζει για τη γωνία όπου θα εκτιναχθεί, το κάνει εγκαταλείποντας εκ των προτέρων κάθε βεβαιότητα για την πορεία και το ύψος της μπάλας. Εκθέτοντας το είναι του στην αφόρητη αβεβαιότητα της στιγμής, αναζητά τη λυτρωτική επέμβαση σχεδόν τυφλά.

Ποδόσφαιρο και Φιλοσοφία

Ποδόσφαιρο και Φιλοσοφία

Του Étienne de La Boétie

Μέρος Α

Σοβαρά Παιχνίδια

Στo αξεπέραστο σκετς τους “International Philosophy” οι Monty Python εκμεταλλεύτηκαν χιουμοριστικά την ιδέα της συνάντησης δύο κόσμων που εκ πρώτης όψεως είναι εντελώς ασύμβατοι μεταξύ τους: από τη μία αυτόν του ποδοσφαίρου, ενός λαϊκού και μαζικού αθλήματος που δεν διεκδικεί ούτε τις δάφνες του κλασικού αθλητισμού ούτε τον ταξικά εκλεπτυσμένο χαρακτήρα άλλων σύγχρονων αθλημάτων, και από την άλλη της φιλοσοφίας, της πιο “υψηλής,” πιο ατομικά εκφραζόμενης και πιο δυσνόητης των επιστημών του ανθρώπου. Το κωμικό στοιχείο προέκυπτε από την εκ των προτέρων δεδομένη δια της κοινής λογικής αδυναμία των φιλοσόφων—Ελλήνων και Γερμανών—να “παίξουν μπάλα,” την ασυμβατότητα τους δηλαδή με το παιχνίδι ως γενικότερη έκφανση ενός ζειν που είναι απαλλαγμένο από την βλοσυρή φιλοσοφική βαρύτητα, και με το ποδοσφαιρικό παιχνίδι ως ειδικότερη έκφραση αυτού του ζειν.

Θα ήταν όμως ελλειπής, και ελλειπής φιλοσοφικά, η συζήτηση του σκετς αυτού, αν δεν παρατηρούσε κανείς ότι αυτό που του χαρίζει κάτι παραπάνω από εφήμερη χάρη είναι η κρυφή σαγηνευτικότητα αυτής ακριβώς της εικόνας: η ιδέα δηλαδή της χαρμόσυνης συμφιλίωσης μιας φιλοσοφίας που μαθαίνει να “παίζει μπάλα,” και ενός ποδοσφαίρου που μαθαίνει να φιλοσοφεί--να φιλοσοφεί πρακτικά, μέσω του τρόπου με τον οποίο παίζει. Όχι τυχαία, ο σκόρερ του εν λόγω αγώνα είναι ο Σωκράτης, ο πιο παιχνιδιάρης ίσως των φιλοσόφων, αυτός για τον οποίο ήταν πάντα δύσκολο να αποφασίσει κανείς αν μιλάει σοβαρά ή όχι, ή αν στο λόγο του σοβαρότητα και παιχνίδι ήταν ασύμβατες κατηγορίες. Και το γκολ, όπως θα ταίριαζε σε ένα πολέμιο των σοφιστών που στον Τίμαιο ταυτίζει τον εαυτό του μαζί τους, είναι εμπνευσμένα αμφισβητούμενο, όπως όλα τα γκολ φιλοσόφων στους αντιπάλους τους—του Σωκράτη στους Σοφιστές, του Χέγκελ στον Καντ, του Νίτσε στον Σωκράτη, του Μαρξ στον Χέγκελ, του Χάιντεγκερ σε όλους τους προηγούμενους, ή του Ντεριντά στον Χάιντεγκερ.

Υπάρχει λοιπόν τρόπος να πάρει κανείς το σκετς αυτό για την ιλαρή συνάντηση του παιγνίου και της φιλοσοφικής σοβαρότητας σοβαρά—που σημαίνει αναγκαστικά παιγνιωδώς, μιας και για να θυμηθούμε πάλι τον Σωκράτη, η φιλοσοφία δεν είναι παρά ένα σοβαρό παιχνίδι. Αυτό ίσως είναι το νόημα της διαβόητης δήλωσης του Ζακ Ντεριντά, του σημαντικότερου πιθανότατα φιλοσόφου του 20ου αιώνα, γνωστού για τα ατέρμονα του γλωσσικά παιχνίδια, ότι το όνειρό του ήταν να γίνει επαγγελματίας ποδοσφαιριστής (γεννημένος στην Αλγερία, πιθανότατα θα ήθελε να είχε γίνει ένας Ζινεντίν Ζιντάν avant la lettre). Αλλά και στα καθ ‘ημάς, ο επίσης εκλιπών Παναγιώτης Κονδύλης, ένας από τους σημαντικότερους εκφραστές της κριτικής απέναντι στον φιλελευθερισμό πολιτικής φιλοσοφίας, δεν είχε παραλείψει να δηλώσει ότι το μόνο που κάνει στην Γερμανία όταν δεν διαβάζει ή γράφει είναι να ασχολείται με το ποδόσφαιρο (βλέποντας ίσως στον ποδοσφαιρικό αγώνα κάτι σαν την τελετουργικά επαναλαμβανόμενη έκφραση της πρωταρχικότητας της σύγκρουσης και του αγώνα που συνδέει τον Ηράκλειτο και την αρχαία θεωρία του πολιτικού με τον αντι-φιλελευθερισμό του Μαρξ ή του Σμιτ).

Υπάρχει κάτι περισσότερο από ανεκδοτολογικό ενδιαφέρον σε αυτά τα παραδείγματα? Υπάρχει η δυνατότητα, με άλλα λόγια, να σκεφτεί κανείς φιλοσοφικά τόσο για το ποδόσφαιρο (κοιτάζοντας δηλαδή το παιχνίδι από έξω προς τα μέσα) όσο και με το ποδόσφαιρο (συναντώντας δηλαδή τη φιλοσοφία μέσα από την αυτο-θεωρητικοποίηση της ποδοσφαιρικής πρακτικής)? Θα απαντούσα, με πνεύμα τόσο παιγνιώδες όσο και σοβαρό, καταφατικά στις ερωτήσεις αυτές. Ας εξετάσουμε κάποιες από τις σημαντικές συναντήσεις φιλοσοφίας και ποδοσφαίρου, συνοπτικά και επιγραμματικά:

1. Η διαλεκτική ειρωνεία της ισοπαλίας

Τα περισσότερα αθλήματα κινούνται με βάση μια δυαδική λογική: υπάρχει νικητής και ηττημένος. Οι κατηγορίες αυτές όμως αναγκαστικά παραμένουν απόλυτες και στείρες στο βαθμό που στερούνται διαμεσολάβησης (mediation) και άρα δυνατότητας διαλεκτικοποίησης. Ως εκ τούτου στερούνται επίσης της δυνατότητας να οδηγήσουν στην ειρωνική γνώση, στην σύλληψη δηλαδή της ιστορικής μεταβλητότητας των πραγμάτων και της μεταλλαγής τους στα αντίθετά τους (μία από τις βασικές αρχές της διαλεκτικής του Χέγκελ). Ένα αγωνιστικό σύμπαν που περιλαμβάνει μόνο νικητές και ηττημένους έχει στενό χώρο περισυλλογής για αυτό που διαμεσολαβεί ανάμεσα στη νίκη και την ήττα εγγράφοντας τη μία μέσα στην άλλη—ως Πύρρειο νίκη για παράδειγμα, ή ως ευτυχή ήττα.

Η ποδοσφαιρική κατηγορία της ισοπαλίας—που δεν είναι ούτε νίκη ούτε ήττα, αλλά συγκρατεί και αφήνει να διαφανεί το ίχνος και των δύο ταυτόχρονα—αποτελεί ως εκ τούτου σημαντικό τρόπο προβληματικοποίησης της αφέλειας του δυαδισμού νίκης και ήττας στα περισσότερα των αθλημάτων. Δεν είναι τυχαίο ότι συνήθως, οι ισοπαλίες αφήνουν στους οπαδούς και των δύο ομάδων πικρή γεύση. Η γεύση αυτή είναι η γεύση της ίδιας της διαλεκτικής ειρωνείας, η γεύση του κωνείου που χαμογελαστά πίνει ο Σωκράτης: ίσως γιατί ξέρει ότι ανάμεσα στο “φάρμακον” του κωνείου και το “φάρμακον” του φιλοσοφικού λόγου (βλ. Ντεριντά, “Πλάτωνος Φαρμακεία”) υπάρχει μια κάποια ισορροπία δυνάμεων, μια κάποια ισοπαλία. Ο Θουκυδίδης έδειξε στην Ιστορία των Πελοππονησιακών Πολέμων ότι γνώριζε εξίσου καλά την πικρή αυτή γεύση της διαλεκτικής γνώσης, αναγκασμένος να καταγράψει την σύλληψη μιας αλήθειας πολυπλοκότερης από τον αφελή ηρωισμό του Ομηρικού έπους: την ιδιαίτερα οδυνηρή, άγονη και χρονοβόρα “ισοπαλία” μεταξύ Αθηναίων και Σπαρτιατών που μακροπρόθεσμα θα έβρισκε και τους δύο χαμένους. Το ποδόσφαιρο γνωρίζει καλά πως υπάρχουν ισοπαλίες καταστροφικότερες από τις ήττες, άλλες που είναι σημαντικότερες από τις νίκες, και άλλες που δεν κρίνουν απολύτως τίποτε παρά την παράταση της αγωνίας για το τελικό αποτέλεσμα ενός ευρύτερου αγώνα. Πιθανόν, αν γεννιόντουσαν αργότερα, οι ιδρυτές της φιλοσοφικής και ιστορικής διαλεκτικής να ήταν ποδοσφαιρόφιλοι.

2. Η πρακτική της δημοκρατίας

Σε ένα από τα επεισόδια των Simpsons οι σεναριογράφοι φαντάζονται ένα μάτσο βαριεστημένων Αμερικανών να παρακολουθούν έναν αγώνα ποδοσφαίρου που διαφημίζεται ως ικανός να κρίνει “ποια είναι η ισχυρότερη χώρα του κόσμου: H Πορτογαλία ή το Μεξικό.” Η κωμική λεπίδα κόβει προς δύο κατευθύνσεις ταυτόχρονα. Από τη μία το αστείο είναι με τους Αμερικανούς και εις βάρος των υπολοίπων—είναι δεδομένο για τον τηλεθεατή της σειράς ότι ισχυρότερη χώρα είναι οι ΗΠΑ και άρα ότι η ενασχόληση με το ποδόσφαιρο δεν συμβαδίζει με τα προφανή δεδομένα της πραγματικότητας. Από την άλλη όμως το αστείο είναι πικρόχολα εις βάρος των ίδιων των Αμερικανών θεατών: το ποδόσφαιρο είναι το άθλημα όπου ο πολιτικά ή οικονομικά αδύνατος έχει ελπίδα, το άθλημα της έμπρακτης δημοκρατίας. Οι Αμερικανοί, οι επίσημοι δηλαδή εκπρόσωποι του πλανητικού εκδημοκρατισμού ως ιδεολογίας, καταλήγουν να δέχονται ως επίπλαστη τη δική τους ρητορική στο βαθμό που γελούν αυτάρεσκα με το αστείο.

Η σχέση του ποδοσφαίρου με την έμπρακτη δημοκρατία είναι πολλαπλή και βρίσκεται στη βάση της παγκόσμιας απήχησής του στις μάζες. Οι υλικές-οικονομικές προϋποθέσεις του είναι απόλυτα σπαρτιάτικες: μια μπάλα, έστω και αυτοσχέδια φτιαγμένη. Σε όλο τον πλανήτη το ποδόσφαιρο παίχτηκε, παίζεται και θα συνεχίσει να παίζεται ως άθλημα απόλυτα μινιμαλιστικό, όσα χρήματα και όση χρυσόσκονη και να επενδύονται στις επίσημες διοργανώσεις. Οι ρίζες του στην Αγγλική εργατική τάξη και τους έγχρωμους, ιθαγενείς και αποικιοκρατούμενους συνεχίζουν να τρέφουν όνειρα ξυπόλυτης ευτυχίας, και όχι μόνο αυτά που στο τέλος αποζημιώνονται με το χρώμα του χρήματος. Αυτοί που φαντασιώνονται τη δόξα στις αλάνες θα είναι πάντα περισσότεροι από αυτούς που βρίσκουν το δρόμο της μεταπρατικής νιρβάνα του “χρυσού συμβολαίου.”

Η δημοκρατικότητα του ποδοσφαίρου ως πρακτικής εκτείνεται, όπως ήδη επέδειξα, στον τρόπο με τον οποίο επαναχαρτογραφεί την διεθνή ιεραρχία δυνάμεων: Η συντριπτική πλειοψηφία των ατομικών και ομαδικών αθλημάτων στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου αναδιατύπωνε την γεωπολιτική σύγκρουση Ανατολικού-Δυτικού μπλοκ με σφήνα την “τρίτη λύση” του Κινέζικου μοντέλου. Την ίδια εποχή, οι ηγεμόνες και τα πρότυπα του παγκόσμιου ποδοσφαίρου ήταν Βραζιλιάνοι, Αργεντίνοι, Ολλανδοί, Ιταλοί και Γερμανοί. Ο ποδοσφαιρόφιλος οπαδός, σε επίπεδο εθνών κρατών, είναι συνηθισμένος στην ιδέα της ισχύος των συχνά πολιτικά και οικονομικά αδυνάτων. Το ποδόσφαιρο παραμένει, σε πείσμα των αθεράπευτα κυνικών εκβιομηχανιστών και προμότερς του, ένα δικαιοκρατούμενο καρναβάλι όπου για λίγο ο κόσμος γυρίζει ανάποδα και ο φτωχός παίρνει τη θέση στον ήλιο που του στερεί η "κανονική" ζωή. Αν η Αdidas τιτλοφόρησε την καμπάνια του Euro 2004 “Impossible is Nothing,” η παντελώς άσημη και άκρως αντιεμπορική Εθνική της χώρας μας έδωσε στο σλόγκαν μια μάλλον σαρκαστικά κυριολεκτική γεύση για την πολυεθνική που πίστεψε τόσο λίγο στα ίδια της τα λόγια που δεν είχε προωθήσει στην αγορά πάνω από μια χούφτα από τις γαλανόλευκες που η ίδια σχεδίασε.

Τέλος, η δημοκρατικότητα του ποδοσφαίρου εκφράζεται στο πιο άμεσα υλικό και απτό επίπεδο, αυτό του ίδιου του σώματος. Κοντοί, ψηλοί, στραβοκάνηδες, παχουλοί, κοκκαλιάρηδες, άνθρωποι με στενό στέρνο ή αδύνατα χέρια—όλοι δυνητικά ελπίζουν, για όλους δυνητικά υπάρχει θέση σε μία ενδεκάδα. Χωρίς αμφιβολία, η επαγγελματικοποίηση και εμπορευματικοποίηση του ποδοσφαίρου έχει συρρικνώσει τα όρια της σωματικής δημοκρατίας. Παρ’ όλα αυτά, το κοντόχοντρο αλλά μανιασμένα ευέλικτο και κινητικό σώμα του Ντιέγκο Αρμάντο συνεχίζει να αποτελεί φάρο ελπίδας για τους φιλόδοξους ποδοσφαιριστές την ίδια στιγμή που το σώμα καταντά τυραννικό και απαγορευτικό όριο και όχι μέσο ελεύθερης και αυτόβουλης παιγνιώδους έκφρασης στα περισσότερα σύγχρονα αθλήματα. H φιλοσοφία στοχάστηκε την δημοκρατία εκ μέρους της δημοκρατίας για πάνω από δύο χιλιετίες. Το ποδόσφαιρο φιλοσοφεί στο βαθμό που υλοποιεί την απραγματοποίητη υπόσχεση της δημοκρατίας σε ένα πλανητικά διασπαρμένο ενενηντάλεπτο.

Νέα blogs

Από σήμερα εγκαινιάζουμε δυο επιπλέον blogs. Το thrylos-football.blogspot.com θα βρείτε νέα για την ποδοσφαιρική ομάδα, ανακοινώσεις της ΠΑΕ και αναλύσεις των αγώνων του Ολυμπιακού, ενώ στο thrylos-basketball.blogspot.com θα βρείτε ο,τι αφορά την μπασκετική ομάδα. Στο παρόν blog, θα μπορείτε να βρείτε γενικά νέα για τον Ολυμπιακό μας, ενώ θα υπάρχει και αρθογραφία και σχολιασμός για τα δρώμενα της ομάδας.

Τέταρτοι σε όλη την Ευρώπη

Μετά την υπερπροσπάθεια της Παρασκευής και την ήττα με 9-10 από την μετέπειτα πρωταθλήτρια ευρώπης Προ Ρέκο, η ομάδα μας έχασε και στο μικρό τελικό απο την Παρτιζαν μετά από ένα καταπληκτικό παιχνιδι που κρίθηκε στην παράταση με σκορ 13-15

Εμεις να δώσουμε πολλά συγχαρητήρια στην ομάδα για την προσπάθεια. Δεν ειναι και λίγο πράγμα να παιζεις σε final four Ευρωπαικής διοργάνωσης. Σχολιάστε την πορεία της ομάδας εδώ

Τα στατιστικά του αγώνα

Τα οκτάλεπτα: 1-1, 4-5, 6-8, 10-10

Τα τρίλεπτα της παράτασης: 2-2, 3-5

Οι σκόρερ των δύο ομάδων:

Ολυμπιακός (Πάτερος): Αφρουδάκης (3), Νίκιτς (1), Χατζηθεοδώρου (1), Θεοδωρόπουλος (2), Ντόσκας (3), Βράνιες (1), Σάντα (1), Σχίζας (1)

ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ

(The story so far) written by: "To κόκκινο κοράκι"

Η περίοδος των μεταγραφών είναι η κατεξοχήν περίοδος που απευθύνεται στο θυμικό των φιλάθλων. Παικταράδες πάνε κι έρχονται, διοικήσεις ετοιμάζονται για την μεγάλη υπερβαση. Πόθοι και ελπίδες, πονηρά μυστικά και ανεκπλήρωτοι έρωτες σε ραδιόφωνα, πρωτοσέλιδα και sites, ενώ ο υδράργυρος σκαρφαλώνει και δεν υπάρχει αγωνιστική δραστηριότητα.
Στην Ελλάδα οι μεταγραφές γίνονται σε δύο περιόδους, την θερινή και του Ιανουαρίου, και οι μεταγραφικές συζητήσεις όλο τον χρόνο. Ειδικά για την ομάδα μας τον Ολυμπιακό, μετά το πρώτο αποτυχημένο αποτέλεσμα αρχίζουν οι μουρμούρες και η συζήτηση «κι αν είχαμε πάρει τον τάδε ή τον δείνα». Σε χρόνο ρεκόρ αρχίζουν και τα σενάρια, τα οποία όταν δεν βγαίνουν για να γεμίσει η σελίδα, βγαίνουν για να ηρεμίσει το εξαγριωμένο πλήθος. Η τρέχουσα μεταγραφική περίοδος έχει αρχίσει ήδη από τον Νοέμβριο, όταν οι υποσχέσεις, του τότε τεχνικού επιτελείου, και οι προσδοκίες, που γέννησαν οι μεταγραφές εκείνης της σαιζόν, που είχαν ολοκληρωθεί έξι μήνες πριν αρχίσει η μεταγραφική περίοδος, διαψεύσθηκαν ολοκληρωτικά στο Καραϊσκάκη εναντίον της Σαχτάρ.

Τότε το ποδοσφαιρικό οικοδόμημα του Ολυμπιακού άρχισε να χορεύει σε ρυθμούς ταραντέλας. Ριβάλντο και Καρεμπέ άρχισαν να φέρονται ως υποψήφιοι Μεσσίες, με τις καραβιές Βραζιλιάνων και Γάλλων ποδοσφαιριστών και τεχνικών να παρελαύνουν στον αθλητικό τύπο, έντυπο και ηλεκτρονικό. Λίστες μεγαλύτερες κι από του Σίντλερ κατέφθαναν στα γραφεία της πλατείας Αλεξάνδρας, και όλοι κράτησαν την ανάσα τους περιμένοντας τις εξελίξεις. Όλοι; Όχι όλοι, υπήρχε ήδη από τότε και ακόμη πιο πριν μια «μειοψηφία» «αγαπητικών, νοσταλγών, πατατάκηδων, εσωστρεφών» κ.ο.κ. που δυσπιστούσε προφητικά.
Τελικώς από τον σωλομό νορβηγίας κεραστήκαμε όλοι μια λεμοναδίτσα και μόνο ο Τοροσίδης πέρασε τις πύλες του Ρέντη. Κάπου εκεί, ανάμεσα σε Ρίμπο και Καρεμπέ, μπήκε και τρίτο πρόσωπο, ο Ίβιτς που αποχώρησε από τους Θρακομακεδόνες, ο οποίος δεν έπαυσε να έχει ερείσματα στον κόσμο του Ολυμπιακού ως ποδοσφαιριστής βέβαια, διότι ως Τεχνικός Διευθυντής το μόνο που είχε στις αποσκευές του ήταν η δεύτερη θέση στο πρωτάθλημα.
Τότε η διοίκηση της ομάδας, από τα πλέον επίσημα χείλη του προέδρου, διέψευσε τα σενάρια περί Τεχνικού Διευθυντή και στήριξε τον προπονητή της ομάδας Τάκη Λεμονή. Παράλληλα, μετά την ήττα από τον αιώνιο αντίπαλο στο Καραϊσκάκη, άρχισε η απόβαση Βραζιλιάνων στο Ρέντη. Το περίφημο φαξ προς Μόσχα για τον Ντούντου έλαβε διαστάσεις επιθεώρησης, νεαροί φερέλπιδες από την χώρα του καφέ δοκιμάζονταν στον Ρέντη, και πριν λήξει έστω και μαθηματικά το πρωτάθλημα, όλοι ασχολούνταν με τον μεταγραφικό σχεδιασμό της επόμενης χρονιάς.

Υπήρξε βέβαια εκεί κοντά στο Πάσχα ένα συμβάν που τάραξε την αθλητική κοινωνία, πολύ περισσότερο κι από τον αποκλεισμό του Ολυμπιακού από το Κύπελο Ελλάδος, για πρώτη φορά στην ιστορία του από ομάδα μικρότερης κατηγορίας: τα γεγονότα της Λεωφόρου Λαυρίου. Η αγανάκτηση του κόσμου του Ολυμπιακού έφθασε σε εκρηκτικές διαστάσεις, καθώς έβλεπε την ομάδα του να συμφύρεται με άτομα και δραστηριότητες του υποκόσμου και το ρεπορταζ της ομάδας να καλύπτεται από αστυνομικού και δικαστικούς συντάκτες.
Το πρωτάθλημα τελείωσε μαθηματικά, κι ενώ τελείωνε και αγωνιστικά, έπεσε η βόμβα Ριβάλντο και όλα όσα κωμικοτραγικά την ακολούθησαν. Καθώς ο Ντούντου αποδείχθηκε ότι μόνο για διακοπές θα ερχόταν στην Ελλάδα και η εναλλακτική αυτού λύση Λούκας υπέγραφε σε μια ομαδούλα του Λίβερπουλ για ευτελές ποσό, η παρέλαση των βαρύγδουπων ονομάτων θύμιζε πλέον παρέλαση στον Άγνωστο Στρατιώτη. Μακελελέ, Τουντζάι και άλλοι ποδοσφαιριστές «ων ουκ έστι αριθμός» ήρθαν να παρηγορήσουν ένα κόσμο που κυρίως αισθανόταν ντροπή για τα (αληθινά - ψέυτικα; ποιός ξέρει; ) δάκρυα του Ρίμπο.. Ταξίδια εδώ κι εκεί, φήμες, ονόματα, πρωτοσέλιδες υποσχέσεις για ανανέωση με ουσία και εντυπώσεις, αλλά μεταγραφές μηδέν (0). Το φλέρτ με τον Σπυρόπουλο κατέληξε σε ναυάγιο από την στιγμή που η διοίκηση του Πανιωνίου αρνείται οποιαδήποτε συζήτηση κάτω από τα …3 εκ. Ευρώ (!!!), στην Τούμπα ακούστηκαν παρόμοια νούμερα για τον Χριστοδουλόπουλο (τον ποδοσφαιριστή, όχι τον τραγουδιστή), ο Αβράαμ Παπαδόπουλος μετά το ματς Ολυμπιακού - Άρη έπαυσε να γοητεύει, ο Άντζας φαίνεται ότι χρειάστηκε 600.000 ευρώ τον χρόνο για να φτιάξει ο ψυχισμός του και …αυτά… Βέβαια υπήρξε και μια προσπάθεια συγκέντρωσης νεαρών εξελίξιμων ποδοσφαιριστών ηλικίας κάτω των 15 - 16 ετών, αλλά από την στιγμή που ο Μενδρινός που προέρχεται από τις ακαδημίες του Ολυμπιακού έπαιξε για πρώτη φορά βασικός την καριέρα του στο τελευταίο ματς ενεντίον του Ιωνικού, αυτά ακούγονται τουλάχιστον παρηγοριά στον άρρωστο.

Από την άλλη πλευρά άρχισαν οι αποδεσμεύσεις. Στην συντριπτική πλειοψηφία οι αποδεσμεύσεις βρήκαν σύμφωνο τον κόσμο του Ολυμπιακού. Βέβαια η περίπτωση Ανατολάκη και για μία ακόμη φορά ο άκομψος τρόπος με τον οποίο αντιμετώπισε η ομάδα έναν ποδοσφαιριστή που υπήρξε βασικό στέλεχος της ένδεκάδας και στα 11 τελευταία χρόνια δημιούργησαν πάλι έναν προβληματισμό, ο οποίος όμως δεν βρήκε χώρο να αναπτυχθεί διότι επισκιάστηκε από τις διοικητικές ανακατατάξεις στην ΠΑΕ με την αποχώρηση Λούβαρη και Θεοδωρίδη και την έλευση Π. Κόκκαλη ως διευθύνοντος συμβούλου και Ι. Ίβιτς ως τεχνικού διευθυντή. Αξιοσημίωτες και οι δηλώσεις περί «ισοσκελισμού του budget» και η φημολογίας περί διαθεσίμου 10 εκ. ευρώ για μεταγραφές, μισθούς κ.ο.κ.

Τότε ο κόσμος του Ολυμπιακού ξανακράτησε την ανάσα του: άλλοι από αγωνία και άλλοι από οργή. Η οβιδιακή μεταμόρφωση και αλλαγή πλάνων, η παρατεταμένη καθυστέρηση στην ανακοίνωση μεταγραφών (ουδείς πέταξε ακριβώς από την χαρά του στο άκουσμα της επιστροφής Άντζα) και το νέο σήριαλ «Λεμονής - Ίβιτς», με τον ένα θιασώτη του 4-4-2 με δύο αμυντικά χαφ και τον άλλο του 4-4-2 σε σχήμα ρόμβου (Ματζουράκη έφυγες νωρίς), έφεραν τα πράγματα στο απροχώρητο. Το σήριαλ Τουντζάι είχε ήδη λήξει, το σήριαλ Μακελελέ βγήκε άρον - άρον από το πρόγραμμα και οι σχεδιασμοί ( ; ) Λεμονή για Ρόμενταλ, Τόμασον κ.λπ. μπήκαν στο συρτάρι. Εμφανίστηκε η λίστα Ίβιτς, με ποδοσφαιριστές που είχε προτείνει και στην προηγούμενη ομάδα του και στροφή στην αγορά της Αργεντινής, με τα ονόματα των Γκαλλέτι, Βερόν, Κολοτσίνι, Ινσούα, Καρμπόνι να βρίσκονται δίπλα - δίπλα με τους Μονταΐνι και Τσιρίλο και τους οπαδούς του Ολυμπιακού να βγάζουν τα κομπιουτεράκια προκειμένου να ισοσκελίσουν το budget και να τετραγωνίσουν τον κύκλο, …πριν περικυκλώσουν την πλατεία Αλεξάνδρας.

Το ρόστερ της ομάδας είχε συρρικνωθεί σε επίπεδα μπάσκετ, κι αν δεν υπήρχαν οι τελικοί των play off, κανείς δεν ξέρει που θα μπορούσαν να έχουν φτάσει τα πράγματα. Η ανακοίνωση των νέων εισητηρίων διαρκείας έγινε μέσα σε μια γενικότερη ατμόσφαιρα ιλαρότητας (κυκλοφορούσε άλλωστε η φήμη ότι οι μεταγραφές θα συνέπιπταν με την διάθεση των διαρκείας). Οι μεταγραφικές εξελίξεις πήγαιναν από Παρασκευή σε Παρασκευή, η επίσκεψη των Scorpions έδωσε λαβή για φαρμακερά σχόλια και όλοι προετοιμάζονταν για σκηνικά εποχών της δεκαετίας του ‘80, με συνταγές για …κορνέ να κάνουν την εμφάνισή τους στις 26 Αυγούστου, οπότε ο Ολυμπιακός θα εγκαινιάσει το νέο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας.

Στις 23 Ιουνίου 2007, εγένετο Νούνιες ο πρώτος. Ο νεαρός επιθετικός της Argentinos Juniors είναι η πρώτη μεταγραφή της ομάδας μας, ένας επιθετικός για τον οποίον το μόνο που είναι γνωστό πέραν των στατιστικών του είναι ότι ενδιέφερε τον προπονητή της δευτεραθλήτριας Ελλάδος. Τότε εμφανίστηκε στο προσκήνιο το αποτέλεσμα των παλινωδιών και των σφαλμάτων της υπερδεκαετούς διοίκησης Κόκκαλη. Όσοι προσπάθησαν να δουν με ψυχραιμία τα πράγματα δεν μπορούσαν να μην θυμηθούν τις κόμπρες από το Εκουαδόρ, τους γύπες από την Ουρουγουάη, τα λιοντάρια από την Αίγυπτο, τους ελέφαντες από την Ακτή Ελεφαντοστού (και η ανακοίνωση της μεταγραφής Τουρέ στην Barcelona αντί 12 εκ. ευρώ δεν βοηθάει τα πράγματα), τα ελάφια από την Γκάνα και γενικότερα τις αποτυχημένες επιλογές που έχουν θαυμάσει τα ματάκια μας στο Καραϊσκάκη. Ο αφόρητος σουσουδισμός "των μεγάλων παικτών που μόνο ο πρόεδρος μπορεί να φέρει" με το λιβάνισμα από τα εξαπτέρυγα του τύπου στην διοίκηση έφεραν απογοήτευση στον κόσμο του Ολυμπιακού που περίμενε μεταγραφές επιπέδου …Τέβες και Ρικέλμε, εφόσον καλοί παίκτες, πιο προσιτές και οικονομικές λύσεις, όπως ο Ρόμενταλ, μπήκαν στο περιθώριο.

Και τώρα; Τα (ελεγχόμενα) δημοσιεύματα κάνουν λόγο για Μορφέο, Γκαλλέτι και Γκαγιάρδο για την θέση του κεντρικού χαφ - ο δεύτερος μπορεί να παίξει και δεξιά, Κολοτσίνι για την θέση του σέντερ μπακ, ακούστηκε (αλλά μάλλον πρόκειται για σενάριο θερινής νυκτός) Σορίν για την θέση του αριστερού μπακ ή έναν νεαρό διεθνή με τις ελπίδες Πορτογάλλο. Τα περί Σαμαρά μάλλον υπάγονται στην σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας. Θεωρείται σίγουρη η μεταγραφή του πολλά υποσχόμενου Μήτρογλου που εντυπωσίασε με την Εθνική Ελπίδων, και επιστρέφει ο Σίκωφ που θα έχει από την νέα σαιζόν κοινοτικό διαβατήριο και την εκτίμηση Λεμονή - Ίβιτς.

Επομένως έχουμε και λέμε: Άντζας, Σίκωφ, Νούνιες και Μήτρογλου ( ; ) Αναμένεται η μισή Εθνική Αργεντινής. Και έπεται συνέχεια. Προβλέψεις στο τρελό θηριοτροφείο που λέγεται Ολυμπιακός δεν μπορούν να γίνουν. Αυτό που μπορεί κάποιος σίγουρα να πει πάντως είναι ότι χάθηκε αδικαιολόγητα πολύς χρόνος, ο οποίος θα μπορούσε να έχει επενδυθεί παραγωγικά. Τώρα το σύνθημα είναι «τρεχάτε ποδαράκια μου», κι ας ελπίσουμε ότι τα πόδια του δαφνοστεφανωμένου έφηβου θα αντέξουν.

Αδικία…

Σε έναν αγώνα που ήταν πραγματικό θρίλερ, η ομάδα του Ολυμπιακού ηττήθηκε από τον Ιταλικό γίγαντα του γουότερ πόλο, Πρό Ρέκο με σκορ 9 – 10.

Το παιχνίδι ξεκίνησε ιδανικά για την ομάδα του Πειραιά. Ο Γιώργος Αφρουδάκης πέτυχε το πρώτο γκολ του φάιναλ-φορ, ανοίγοντας το σκορ μετά από 2΄12΄΄ από τη θέση του φουνταριστού. Όμως, ο Ολυμπιακός έχασε δύο κόντρες και τρεις ευκαιρίες με παίκτη παραπάνω ως το τέλος της πρώτης περιόδου και οι Ιταλοί στον παίκτη παραπάνω, πήραν προβάδισμα 2-1. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι παίκτες της Πρό Ρέκο έχασαν την πρώτη επίθεση με αριθμητικό πλεονέκτημα (όσο το σκορ ήταν ακόμη 1-0) και στη συνέχεια ευστόχησαν σε έξι συνεχείς.

Η δεύτερη περίοδος ξεκίνησε με γκολ του Τάμας Κάσας (πάντα στον παίκτη παραπάνω), όμως ο Αφρουδάκης στην κόντρα μείωσε σε 3-2, 4.52 πριν την ανάπαυλα. Οι επιθετικές επιλογές των «ερυθρολεύκων» όμως ήταν πολύ κακές στο πρώτο ημίχρονο και οι πρωταθλητές Ιταλίας δεν τους συγχώρησαν. Με άλλα δύο γκολ, ανέβασαν τη διαφορά στα τρία γκολ κι έφτασαν στο 5-2 στα μισά του αγώνα.

Το τρίτο δεκάλεπτο ήταν ιδιαίτερα ισορροπημένο. Αρχικά ο Ντόσκας σκόραρε στην κόντρα με το ξεκίνημα της περιόδου, αλλά ο Βουγιαζίνοβιτς απάντησε άμεσα. Ο Γιώργος Αφρουδάκης πέτυχε ένα εκπληκτικό γκολ από θέση φουνταριστού, με μια φανταστική λόμπα, αλλά ο οι Ιταλοί έκανα το 7-4, 5.10 πριν τη λήξη της τρίτης περιόδου, σε μία φάση όπου ο Τάσος Σχίζας αποβλήθηκε οριστικά με τρεις ποινές. Στο σημείο αυτό η Προ Ρέκο είχε ευκαιρίες να «καθαρίσει» το ματς, αλλά ο Νίκος Δεληγιάννης με τις αποκρούσεις του (οι δύο από αυτές σε κόντρες των Ιταλών) κράτησε «ζωντανή» την ομάδα του Βαγγέλη Πάτερου. Στα 35΄΄ πριν τη λήξη του οκταλέπτου, ο Πέτρε Σάντα βρήκε επιτέλους στόχο στον παίκτη παραπάνω, μετά από οκτώ χαμένες ευκαιρίες των Πειραιωτών, και μείωσε σε 7-5.

Η μεγάλη αντεπίθεση μόλις είχε ξεκινήσει...

Ο Ντόσκας μείωσε σε 7-6 με παίκτη παραπάνω, έξι λεπτά πριν τη λήξη του αγώνα, όμως το τρίτο γκολ του Βλάντιμιρ Βουγιαζίνοβιτς επανέφερε αμέσως τη διαφορά στα δύο γκολ. Κάπου εκεί ανέλαβε δράση ο Άντριγια Κομάντινα, ο οποίος 5.10 πριν το τέλος σκόραρε από την περιφέρεια και, αφού ο Ολυμπιακός έχασε τρεις επιθέσεις, ο Κροάτης ισοφάρισε στον παίκτη παραπάνω, 2.10 πριν τη λήξη. Μάλιστα, στη φάση αυτή τελείωσε το ματς για τον Βουγιαζίνοβιτς (τρεις ποινές), που ήταν ο κορυφαίος παίκτης της ιταλικής ομάδας, όμως στην αμέσως επόμενη φάση τον ίδιο δρόμο ακολούθησε και ο Κομάντινα, με τον Καλκατέρα να εκμεταλλεύεται την ευκαιρία και να ξαναδίνει προβάδισμα στην Προ Ρέκο (9-8), 1.38 πριν τη λήξη. Ο Νίκιτς πήρε αποβολή (τρίτη και γι΄αυτόν) και ο Ντόσκας στα 57΄΄ ισοφάρισε, όμως στο τέλος όλα λειτούργησαν λάθος. Οι παίκτες του Βαγγέλη Πάτερου, που είχαν δεχθεί και τα εννέα γκολ με αριθμητικό μειονέκτημα, έκλεισαν την άμυνά τους ωστόσο ο Φελούγκο βρήκε την ευκαιρία με μακρινό σουτ στα 33΄΄ (καθυστέρησε να τον κλείσει ο Χατζηθεοδώρου) να στείλει τη μπάλα στη γωνία του ανήμπορου να αντιδράσει Δεληγιάννη, αφού ο Έλληνας γκολκίπερ είχε κόντρα τον ήλιο, και δεν ήταν σε θέση να μπλοκάρει την μπάλα. Έτσι διαμορφώθηκε το τελικό 10-9. Οι πρωταθλητές Ελλάδας είχαν μία τελευταία ευκαιρία, όμως η πάσα του Σάντα προς τον Νίκιτς δεν ήταν καλή, οι Ιταλοί έκλεψαν τη μπάλα και κράτησαν τη νίκη μέχρι το τελευταίο σφύριγμα των διαιτητών.

Το κλειδί: Τα ποσοστά των νταμπλούχων Ελλάδας στον παίκτη παραπάνω ήταν κάτι περισσότερο από παιδικά (4/14, 0/8 ως λίγο πριν το τέλος της τρίτης περιόδου), ενώ οι Ιταλοί στον ίδιο τομέα ήταν σχεδόν αλάνθαστοι (9/11, απίστευτο ποσοστό για τέτοιο ματς), ενώ για μεγάλο χρονικό διάστημα η διαφορά έμοιαζε παγιωμένη στα τρία γκολ κάτι που καθυστέρησε ιδιαίτερα την ομάδα του Πειραιά.

Τα οκτάλεπτα: 1-2, 1-3, 3-2, 4-3

Οι σκόρερ των δύο ομάδων:

Ολυμπιακός: (Πάτερος): Ντόσκας 3, Αφρουδάκης 3, Κομάντινα 2, Σάντα 1

Προ Ρέκο: (Πόρτζιο): Βουγιαζίνοβιτς 3, Φελούγκο 2, Φιλιόλι 1, Κάσας 1, Μπετίνι 1, Καλκατέρα 1, Σοτάνι 1

Πληροφορίες από το http://www.sport24.gr